Hayvan ürünlerinin kısmen çıkarıldığı bir diyet ve yaşam tarzı olan vejetaryenlik, günümüzde gitgide daha da popüler olmaya başladı diyebiliriz. Vejetaryenlik, kimi zaman din ya da çevre duyarlılığı amaçlı tercih edilse de, sağlıklı bir hayat için de tercih ediliyor. En yaygın vejetaryen diyeti bitki bazlı bir diyetten oluşuyor. Öte yandan, balık ve yumurta gibi bazı hayvansal ürünlerin tüketiminin uygun görüldüğü diyetler de mevcut. Genel olarak ise vejetaryen diyetlerde et tercih edilmiyor (1, 2).
Vegan ve vejetaryen diyetler, günümüzde daha da popüler hale geldi diyebiliriz. Vejetaryenlik veganlıktan daha hafif bir diyet türüne sahip olsa da, vejetaryenlikte genellikle et, balık ve kümes hayvanlarınının tüketiminden kaçınılırken hayvanların ürettiği bal, yumurta, süt gibi gıdalar diyetlerde yerini alabiliyor. Ancak tek bir veganlık veya vejetaryenlik bulunmayıp, hem veganlıkta, hem de vejetaryenlikte farklı diyet türleri bulunuyor. Farklı etik kaygılar veya düşünce biçimlerinin sonucu oluşan bu vejetaryen türleri (1, 2) bu yazımızın konusu. Keyifli okumalar.
Sağlıklı beslenme her yaşta önemlidir. Çeşitli meyveler, sebzeler, tahıllar, proteinli yiyecekler ve süt ürünleri veya güçlendirilmiş soya alternatifleri yiyin. Ne yiyeceğinize veya içeceğinize karar verirken, besin değeri yüksek ve ilave şeker, doymuş yağ ve sodyum açısından sınırlı seçenekleri seçin. Bu ipuçlarıyla başlayın:
Basit Değişiklikler Yapın
Sebzeli ve nohutlu makarna, sebzeli pizza, sebzeli lazanya, tofu-sebze kızartma ve baharatlı fasulye gibi ana yemekler yaratın.
Hem çiçeklerin üremesinde hem de bal üretiminde önemli yer tutan bal arıları, polen üretiminde de başı çekiyor diyebiliriz. Polen taşıma sürecinde kanatlarına yapışan besinleri kendileri için bir gıda haline getiren bal arıları, insanlara oldukça değerli bir besin sunuyor. Besin değeri oldukça yüksek olan arı polenleri, insanlar tarafından oldukça yaygın olarak kullanılıyor.
İşçi arıların yavruları ve kraliçe arıyı beslemek için salgıladığı bir madde olan arı sütü, günümüzde insanlar tarafından sıkça söz edilen bir ürün olmaya başladı diyebiliriz. Özellikle fiziksel ve kronik rahatsızlıklar için iyi gelen arı sütü diğer rahatsızlıkların tedavisinde de kullanılmaya başlandı. Ek olarak, cilde olan faydası sayesinde yaşlandırmayı geciktirdiği bilinen arı sütü, bakım ürünlerinde de yaygın bir şekilde kullanılır (1, 2).
Vitaminler, vücudumuzun sağlıklı bir şekilde işleyebilmesi için gereken organik bileşiklerdir. Vitamin D de diğer vitaminler gibi vücudumuzun genel yapısı için oldukça büyük önem teşkil eder. Bu sebeple, D vitamini bulunan besinler tüketmeyen kişilerde birçok rahatsızlık görülebilir. Bu rahatsızlıkların başında gelen Osteoporoz yani kemik erimesi ise kişinin hayatını birçok yönden kısıtlayabilir.
Bir vitamin olmasının yanı sıra, hormonal görevlere de sahip olan D vitamini vücut sağlığımız için önemli yer tutar. Gıdalara ek olarak, güneş ışınlarıyla birlikte de alınabilen bu vitamin kemik sağlığı için anahtar rol oynarken diğer vücut fonksiyonlarını da düzenler. Öte yandan, çok önemli bir vitamin olmasına rağmen D vitamini eksikliği sorunu birçok bireyde yaygın bir problem haline gelmeye başladı diyebiliriz. Özellikle yoğun iş hayatının eksi bir yönü olan beslenme bozukluğu vitamin D eksikliğinin en büyük sebeplerinden biri diyebiliriz.
Arı poleni yüzyıllardır hem insanların hem de arıların bir gıdası olarak kullanılmıştır. Sahip olduğu birçok vitamin ve besleyici değerler sayesinde, insan sağlığı üstünde olumlu etkiye sahip bir gıda olarak günümüzde de arı poleni / polen tüketimi oldukça yaygındır. Neredeyse her yaş için uygun olabilen arı poleni, arı ürünlerine alerjisi olmayan bireyler dışında birden fazla yaş grubunda kullanılan bir ürün olarak raflarda yerini alır. Öte yandan, arı poleninin tüketimi de arı poleni faydaları kadar önemli bir rol oynar.
İşçi arıların kraliçe arı ve yavru arıları beslemek için ürettikleri bir madde olan arı sütü, uzun yıllardır insanlar için de besleyici bir gıda olmuştur. Sahip olduğu besleyici yapılar sayesinde hem kronik rahatsızlıklara hem de sonradan baş gösteren rahatsızlıklar için de arı sütü bir tedavi yöntemi olarak kullanılabiliyor. Ek olarak, yaşlanma karşıtı bir ürün olarak kullanılabilen bir ürün olan arısütü birçok kozmetik üründe de kullanılan bir gıda haline gelmiştir.
Çinko, sağlıklı bir hayat için gerekli olan bir mineraldir. Yaklaşık olarak 300'den fazla enzimin işlevlerinde görev alır ve vücudumuzdaki bazı fonksiyonel işlemlerin gerçekleşmesinde büyük rol oynar (1, 2, 3). Bağışıklık sisteminizi korur ve vücut dokularının onarımında yer alır. Vücudumuz çinko depolamaz. Bu nedenle, günlük gereksinimleri karşılamak için iyi bir diyet ile besinlerden ihtiyaçlarımızı karşılamamız gerekir. Erkeklerin günlük 11 mg, kadınların ise 8 mg çinko alımı ihtiyaçları vardır. Bununla birlikte, bazı özel durumlar dahilinde bu miktarlar azalabilir ya da çoğalabilir.