Yazıda, COVID-19 aşısı, Coronavirüs ve Corona testi ile ilgili merak edilen sorulara yanıt vermeye çalışmaktadır. Bikalite olarak, kaliteli ve orijinal ürünleri sizlere sunarken, ilgili alandaki uzman görüşlerini de size aktarıyor ve bilinçli tüketim için gerekli bilgi üretimine yardımcı oluyoruz.
COVID-19 Aşısı Bana COVID-19 Bulaştırıp Hasta Edebilir mi?
Hayır. Onaylanmış ve önerilen hiçbir COVID-19 aşısı veya şu anda COVID-19 aşılarının hiçbiri COVID-19'a neden olan canlı virüsü içermez. Bu Covid-19 aşısının hiçbir surette sizi Covid-19 hastası yapmayacağı anlamına gelir.
Geliştirilmekte olan birkaç farklı aşı türü vardır. Bütün aşılar, bağışıklık sistemimize COVID-19'a neden olan virüsü nasıl tanıyacağını ve onunla nasıl savaşacağını öğretir. Bazen bu süreç ateş gibi semptomlara neden olabilir. Bu semptomlar normaldir ve vücudun COVID-19'a neden olan virüse karşı koruma geliştirdiğinin bir işaretidir.
Aşılamadan sonra vücudun bağışıklık kazanması (COVID-19'a neden olan virüse karşı koruma) tipik olarak birkaç hafta sürer. Bu, bir kişinin aşılamadan hemen önce veya hemen sonra COVID-19'a neden olan virüsle enfekte olabileceği ve hastalanabileceği anlamına gelir. Bunun nedeni, aşının koruma sağlamak için yeterli zamanın geçmemiş olmasıdır.
Bir COVID-19 Aşısı Olduktan Sonra COVID-19 Testim Pozitif Çıkacak mı?
Hayır. Ne yakın zamanda izin verilen ve önerilen aşılar, ne de şu anda klinik denemelerinde bulunan diğer COVID-19 aşıları, mevcut bir enfeksiyonunuz olup olmadığını görmek için kullanılan testlerde pozitif test sonucu vermez.
Vücudunuz aşılamanın amacı olan bir bağışıklık tepkisi geliştirirse, bazı antikor testlerinde pozitif sonuç alma olasılığı vardır. Antikor testleri, daha önce enfeksiyon geçirdiğinizi ve virüse karşı bir miktar korumaya sahip olabileceğinizi gösterir. Uzmanlar şu anda COVID-19 aşılamasının antikor testi sonuçlarını nasıl etkileyebileceğini araştırıyor.
COVID-19 Geçirip Atlattım Yine de COVID-19 Aşısı Olmam Gerekir mi?
Evet. Halihazırda COVID-19 olup olmadığınıza bakmaksızın aşı olmalısınız. Bunun nedeni, uzmanların COVID-19'dan kurtulduktan sonra hastalığa karşı ne süre bağılıklığınız olduğunu bilmemesidir. COVID-19'dan zaten kurtulmuş olsanız bile, nadir de olsa, tekrar COVID-19'a neden olan virüsü kapmış olmanız mümkündür.
COVID-19 için monoklonal antikorlar veya iyileşme gösteren plazma ile tedavi edildiyseniz, COVID-19 aşısı yaptırmadan önce 90 gün beklemelisiniz. Hangi tedavileri aldığınızdan emin değilseniz veya COVID-19 aşısı yaptırmakla ilgili başka sorularınız varsa doktorunuza danışın.
Uzmanlar, aşıların gerçek dünya koşullarında COVID-19'a karşı ne kadar süreyle koruduğu hakkında hala yeni şeyler öğreniyor. CDC, yeni kanıtlar ortaya çıktıkça halkı bilgilendirecektir.
Bir COVID-19 Aşısı Olduktan Sonra COVID-19 Testim Pozitif Çıkacak mı?
Hayır. Ne yakın zamanda izin verilen ve önerilen aşılar, ne de şu anda klinik denemelerinde bulunan diğer COVID-19 aşıları, mevcut bir enfeksiyonunuz olup olmadığını görmek için kullanılan testlerde pozitif test sonucu vermez.
Vücudunuz aşılamanın amacı olan bir bağışıklık tepkisi geliştirirse, bazı antikor testlerinde pozitif sonuç alma olasılığı vardır. Antikor testleri, daha önce enfeksiyon geçirdiğinizi ve virüse karşı bir miktar korumaya sahip olabileceğinizi gösterir. Uzmanlar şu anda COVID-19 aşılamasının antikor testi sonuçlarını nasıl etkileyebileceğini araştırıyor.
COVID-19 Geçirip Atlattım Yine de COVID-19 Aşısı Olmam Gerekir mi?
Evet. Halihazırda COVID-19 olup olmadığınıza bakmaksızın aşı olmalısınız. Bunun nedeni, uzmanların COVID-19'dan kurtulduktan sonra hastalığa karşı ne süre bağılıklığınız olduğunu bilmemesidir. COVID-19'dan zaten kurtulmuş olsanız bile, nadir de olsa, tekrar COVID-19'a neden olan virüsü kapmış olmanız mümkündür.
COVID-19 için monoklonal antikorlar veya iyileşme gösteren plazma ile tedavi edildiyseniz, COVID-19 aşısı yaptırmadan önce 90 gün beklemelisiniz. Hangi tedavileri aldığınızdan emin değilseniz veya COVID-19 aşısı yaptırmakla ilgili başka sorularınız varsa doktorunuza danışın.
Uzmanlar, aşıların gerçek dünya koşullarında COVID-19'a karşı ne kadar süreyle koruduğu hakkında hala yeni şeyler öğreniyor. CDC, yeni kanıtlar ortaya çıktıkça halkı bilgilendirecektir.
COVID-19 Aşısı Beni COVID-19’dan Koruyacak mı?
Evet. COVID-19 aşısı, bağışıklık sisteminize COVID-19'a neden olan virüsü nasıl tanıyacağını ve onunla nasıl savaşacağını öğretir ve bu sizi COVID-19 hastalığına yakalanmaktan korur.
COVID-19 hastası pek çok kişi hastalığı hafif şekilde atlatsa da, bazı insanlar hastalığı şiddetli geçirir, uzun vadede ciddi sorunlar yaşayabilir ve hatta ölebilirler. Bu yüzden bu hastalıktan korunmak önemlidir. Ciddi komplikasyon geliştirme riskiniz düşük olsa bile, COVID-19'un sizi nasıl etkileyeceğini bilmenin bir yolu yoktur.
COVID-19 Aşısı DNA'mı Değiştirir mi?
Hayır. COVID-19 aşıları DNA'nızı hiçbir şekilde değiştirmez veya etkileşime girmez.
Şu anda Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanılmak üzere onaylanmış iki tip COVID-19 aşısı bulunmaktadır: haberci RNA (mRNA) aşıları ve viral vektör aşıları.
Pfizer-BioNTech ve Moderna aşıları, hücrelerimize bağışıklık tepkisini tetikleyen bir proteinin nasıl yapılacağını öğreten mRNA aşılarıdır. Bir COVID-19 aşısından alınan mRNA, DNA'mızın tutulduğu hücre çekirdeğine asla girmez. Bu, mRNA'nın DNA'mızı hiçbir şekilde etkileyemeyeceği veya etkileşime giremeyeceği anlamına gelir. Bunun yerine, COVID-19 mRNA aşıları, hastalığa karşı güvenli bir şekilde bağışıklık geliştirmek için vücudun doğal savunmasıyla birlikte çalışır. (1)
Johnson & Johnson’ın Janssen COVID-19 aşısı, bir viral vektör aşısıdır. Viral vektör aşıları, koruma oluşturmaya başlamak için hücrelerimize önemli talimatlar vermek için farklı, zararsız bir virüsün (vektör) değiştirilmiş bir versiyonunu kullanır. Talimatlar genetik materyal şeklinde teslim edilir. Bu materyal, bir kişinin DNA'sına entegre olmaz. Bu talimatlar, hücreye COVID-19'a neden olan zararsız bir virüs parçası üretmesini söyler. Bu bir dikenli proteindir ve yalnızca COVID-19'a neden olan virüsün yüzeyinde bulunur. Bu, bağışıklık sistemimizi COVID-19'a neden olan virüsü tanıması ve antikor üretmeye ve enfeksiyon olduğunu düşündüğü şeyle savaşmak için diğer bağışıklık hücrelerini harekete geçirmeye başlamasını tetikler. (2)
Sürecin sonunda vücudumuz gelecekteki enfeksiyonlardan nasıl korunacağını öğrenmiş olur. Bu bağışıklık tepkisi ve vücudumuzun oluşturduğu antikorlar, gerçek virüs vücudumuza girerse bizi enfekte olmaktan korur.
Bir Gün Bebek Sahibi Olmak İstersem COVID-19 Aşısı Yaptırmam Güvenli midir?
Evet. Şimdi hamile kalmaya çalışıyorsanız veya gelecekte hamile kalmak istiyorsanız, sizin için uygun olduğunda bir COVID-19 aşısı alabilirsiniz.
Şu anda COVID-19 aşılamasının, plasenta gelişimi de dahil olmak üzere hamilelikle ilgili herhangi bir soruna neden olduğuna dair hiçbir kanıt yoktur. Ek olarak, doğurganlık sorunlarının, COVID-19 aşıları dahil herhangi bir aşının yan etkileri sonucunda oluştuğuna dair hiçbir kanıt yoktur
Tüm aşılar gibi, bilim adamları da şu anda COVID-19 aşılarını yan etkiler için dikkatle inceliyorlar ve yıllarca bunları incelemeye devam edecek.
Bikalite Notu: COVID-19'dan aşı haricinde korunmanın yolları maske, mesafe ve yüksek hijyenden geçmektedir. Bu nedenle sizler ve sevdikleriniz için Korona Market kategorimizde bulunan virüslere karşı koruma sağlayan ürünlerimizi inceleyebilirsiniz.
Kaynakça:
Bu yazı 11 Mart 2021 tarihinde güncellenen ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'nin (CDC) resmi web sitesinde yayınlanan "Myths and Facts about COVID-19 Vaccines" başlıklı yazıdan çevrilmiştir.
1- COVID-19 mRNA aşılarının nasıl çalıştığı hakkında daha fazla bilgi edinin.
2- Viral vektör aşılarının nasıl çalıştığı hakkında daha fazla bilgi edinin.
