Potasyum nedir, ne kadar kullanılmaldır, hangi besinlerde bulunur gibi potasyum hakkında bilinmesi gerekenleri bu çeviri yazımızda derledik. İyi okumalar.
Potasyum Nedir ve Ne İşe Yarar?
Potasyum birçok gıdada bulunan bir mineraldir. Sağlıklı böbrek ve kalp fonksiyonu, kas kasılması ve sinir iletimi dahil olmak üzere vücudunuzun yaptığı hemen hemen her şey için potasyuma ihtiyacı vardır.
Ne Kadar Potasyuma İhtiyacım Var?
Günlük potasyum ihtiyacı yaşa ve cinsiyete bağlıdır. Ortalama günlük önerilen miktarlar aşağıda miligram (mg) olarak listelenmiştir.
| Yaş | Önerilen Miktar |
|---|---|
| Doğumdan 6 aya kadar | 400 mg |
| 7-12 aylık bebekler | 860 mg |
| 1-3 yaş arası çocuklar | 2000 mg |
| 4-8 yaş arası çocuklar | 2300 mg |
| 9-13 yaş arası erkek çocuklar | 2500 mg |
| 9-13 yaş arası kız çocuklar | 2300 mg |
| 14-18 yaş arası genç erkekler | 3000 mg |
| 14-18 yaş arası genç kızlar | 2300 mg |
| 19 yaş üstü yetişkin erkekler | 3400 mg |
| 19 yaş üstü yetişkinkadınlar | 2600 mg |
| Hamile gençler | 2600 mg |
| Hamile yetişkinler | 2900 mg |
| Emziren gençler | 2500 mg |
| Emziren yetişkinler | 2800 mg |
Hangi Gıdalar Potasyum İçerir?
Potasyum birçok gıdada bulunur. Aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli yiyecekleri yiyerek önerilen miktarda alabilirsiniz:
- Kuru kayısı, kuru erik, kuru üzüm, portakal suyu ve muz gibi meyveler
- Patates, ıspanak, domates ve brokoli gibi sebzeler
- Mercimek, barbunya, soya fasulyesi ve fındık
- Süt ve yoğurt
- Et, kümes hayvanları ve balık
Tuz ikameleri: Potasyum,insanların sofra tuzu yerine kullandığı birçok tuz ikamesinde bulunan bir bileşendir. Böbrek hastalığınız varsa veya bazı ilaçlar alıyorsanız, bu ürünler potasyum seviyenizi çok yükseltebilir. Tuz ikamelerini kullanmadan önce sağlık uzmanınızla konuşun.
Ne Tür Potasyum Diyet Takviyeleri Mevcuttur?
Potasyum, birçok multivitamin/multimineral takviyesinde ve sadece potasyum içeren takviyelerde bulunur. Takviyelerdeki potasyumun birçok farklı biçimde gelir - yaygın bir form potasyum klorürdür, ancak takviyelerde kullanılan diğer formlar potasyum sitrat, potasyum fosfat, potasyum aspartat, potasyum bikarbonat ve potasyum glukonattır. Araştırmalar, herhangi bir formunun diğerlerinden daha iyi olduğunu göstermedi. Çoğu diyet takviyesi, porsiyon başına 99 mg'dan fazla olmayan, yalnızca küçük miktarlarda potasyum sağlar.
Yeterince Potasyum Alıyor Muyum?
Bazı insan gruplarının, diğerlerinden daha fazla potasyumu almada sorun yaşama olasılığı daha yüksektir:
- İnflamatuar bağırsak hastalığı olan kişiler (Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi)
- Bazı ilaçları (müshil veya bazı diüretikler gibi) kullanan kişiler
- Pika olan insanlar (yani toprak gibi yiyecek olmayan şeyleri yedikleri anlamına gelir)
Yeterince Potasyum Almazsam Ne Olur?
Çok az potasyum almak kan basıncını artırabilir, kemiklerdeki kalsiyumu tüketebilir ve böbrek taşı riskini artırabilir.
Uzun süreli ishal veya kusma, müshil kötüye kullanımı, idrar söktürücü kullanımı, kil yemek, aşırı terleme, diyaliz veya bazı ilaçların kullanılması ciddi potasyum eksikliğine neden olabilir. Hipokalemi adı verilen bu durumda, kandaki potasyumun seviyeleri çok düşüktür. Hipokaleminin belirtileri arasında kabızlık, yorgunluk, kas güçsüzlüğü ve kendini iyi hissetmeme sayılabilir. Daha şiddetli hipokalemi, artan idrara çıkma, azalan beyin fonksiyonu, yüksek kan şekeri seviyeleri, kas felci, nefes almada zorluk ve düzensiz kalp atışına neden olabilir. Şiddetli hipokalemi yaşamı tehdit edebilir.
Potasyumun Sağlık Üzerindeki Bazı Etkileri Nelerdir?
Bilim adamları, sağlığı nasıl etkilediğini anlamak için potasyumun üzerinde çalışıyorlar. İşte bu araştırmanın gösterdiğine dair bazı örnekler:
Yüksek kan basıncı ve felç: Yüksek kan basıncı, koroner kalp hastalığı ve felç için önemli bir risk faktörüdür. Potasyum alımı düşük olan kişilerde, özellikle diyetleri yüksek tuz (sodyum) içeriyorsa, yüksek tansiyon riski artar. Diyetinizdeki potasyumun miktarını artırmak ve sodyum miktarını azaltmak, kan basıncınızı düşürmenize ve inme riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Böbrek taşları: Potasyumu çok az almak kemiklerdeki kalsiyumu tüketebilir ve idrardaki kalsiyum miktarını artırabilir. Bu kalsiyum böbreklerinizde çok ağrılı olabilen sert tortular (taşlar) oluşturabilir. Diyetinizdeki potasyumun miktarını artırmak, böbrek taşı geliştirme riskinizi azaltabilir.
Kemik sağlığı: Meyve ve sebzelerden alımı yüksek olan kişilerin kemiklerinin daha güçlü olduğu görülmektedir. Bu gıdalardan daha fazla yemek, kemik mineral yoğunluğunu (bir kemik gücü ölçütü) artırarak kemik sağlığınızı iyileştirebilir.
Kan şekeri kontrolü ve tip 2 diyabet: Düşük potasyum alımı kan şekeri düzeylerini artırabilir. Zamanla bu, insülin direnci geliştirme riskini artırabilir ve tip 2 diyabete yol açabilir. Ancak potasyumun alımının kan şekeri düzeylerini ve tip 2 diyabet riskini etkileyip etkilemediğini tam olarak anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Potasyum Zararlı Olabilir Mi?
Yiyecek ve içeceklerden alınan potasyumun normal böbrek fonksiyonuna sahip sağlıklı kişilerde herhangi bir zarara neden olduğu gösterilmemiştir. Fazla potasyum idrarla atılır.
Bununla birlikte, kronik böbrek hastalığı olan ve belirli ilaçları kullanan kişilerin kanlarında anormal derecede yüksek potasyum seviyeleri görülebilir (hiperkalemi adı verilen bir durum). Bu ilaçların örnekleri, ACE inhibitörleri olarak da bilinen anjiyotensin dönüştürücü enzim inhibitörleri ve potasyum tutucu diüretiklerdir. Bu kişilerde, yiyeceklerden tipik miktarda potasyum tükettiklerinde bile hiperkalemi oluşabilir.
Hiperkalemi, tip 1 diyabet, konjestif kalp yetmezliği, karaciğer hastalığı veya adrenal yetmezliği olan kişilerde de görülebilir. Adrenal yetmezlik, böbreklerin hemen üzerinde bulunan adrenal bezlerin belirli hormonları yeterince üretmediği bir durumdur.
Sağlıklı insanlarda bile, takviyelerden veya tuz ikamelerinden çok fazla potasyum almak, vücutlarının fazlalığı ortadan kaldıramayacağı kadar çok tüketirlerse hiperkalemiye neden olabilir.
Hiperkalemi riski taşıyan kişiler, yiyecek, içecek ve takviyelerden ne kadar potasyum alabilecekleri konusunda sağlık uzmanlarıyla konuşmalıdır.
Potasyum ve Sağlıklı Beslenme
İnsanlar besinlerinin çoğunu yiyecek ve içeceklerden almalıdır. Gıdalar vitaminler, mineraller, diyet lifi ve sağlığa fayda sağlayan diğer bileşenleri içerir. Bazı durumlarda, takviye edilmiş gıdalar ve diyet takviyeleri, bir veya daha fazla besin maddesi ihtiyacını karşılamanın mümkün olmadığı durumlarda (örneğin, hamilelik gibi belirli yaşam evrelerinde) faydalıdır.
Sorumluluk Reddi
Diyet Takviyeleri Ofisi (ODS-Office of Dietary Supplements) tarafından hazırlanan bu bilgi notu, tıbbi tavsiyenin yerini almaması gereken bilgiler sağlar. Besin takviyelerine olan ilginiz, bunlarla ilgili sorularınız veya bunların kullanımı ve genel sağlığınız için neyin en iyi olabileceği konusunda sağlık hizmeti sağlayıcılarınızla (doktor, kayıtlı diyetisyen, eczacı vb.) konuşmanızı öneririz. Bu yayında belirli bir ürün veya hizmetten söz edilmesi veya bir kuruluştan veya profesyonel toplumdan tavsiye alınması, ODS'nin o ürün, hizmet veya uzman tavsiyesi için onay verdiği anlamına gelmez.
Kaynakça:
Bu yazı Potassium yazısından çevrilmiştir.
Bu bilgi formunda yapılan değişiklikler 22 Mart 2021 tarihinde güncellendi.
Not: Bu çeviri ODS tarafından kontrol edilmemiştir. Bu bilgi formunda yapılan değişiklikler 22 Mart 2021 tarihinde güncellendi.
Bikalite Notu: Bu yazı bir çeviri yazısı olduğundan bazı ifadeler, içerikler ve örnek verilen, yönlendirilen bilgi, belgeler Türkiye için geçerli olmayabilir. Bu yazı bilgi notu olması için çevrilmiştir. Genel sağlığınız için neyin iyi olabileceğini doktorunuza danışarak almanızı tavsiye ederiz. Bu yazıda belirli bir ürün veya hizmetten söz edilmesi veya bir kuruluştan veya profesyonel toplumdan tavsiye alınması, Bikalite'nin o ürün, hizmet veya uzman tavsiyesi için onay verdiği anlamına gelmez.
Uyarı Metni
