Hayvan ürünlerini hayatın neredeyse her noktasından çıkarmak olarak bilinen veganlık günümüzde gitgide daha da popüler olmaya devam eden bir yaşam tarzı olmaya başladı. Ülkemizde vejetaryenlik ve veganlığı çok bilmeyen genel kitle açısından konu yalnızca bir besleme biçimi konusuna indirgense de, aslında veganlık sadece beslenme ve diyetle alakalı değil. Aksine, vejetaryenlik ve veganlığın bir yaşam tarzı olması, arka planında geniş bir felsefeye dayanmasından ötürüdür diyebiliriz. Özellikle, hayvan sömürüsünün azaltılması ve çevre duyarlılığı odaklı gelişen hareket, bitki temelli beslenmenin sağlık üzerine olumlu etkilerini vurgulayan araştırma sonuçları yayınlandıkça daha da ilgi çekiyor ve büyüyor. Vegan/vejetaryen bir diyeti tercih edecek olan bireyler öncelikle vegan beslenmenin inceliklerine dikkat ediyor. Ancak muhtemelen geçmiş beslenme deneyiminden kalan et ürünlerinin neden olduğu alışılmış damak tadı zevkinden ötürü bu bireyler, kimi zaman et tadına yakın bitkisel ürünler arayabiliyor (1). Bu yazımızda, et ürünlerine bir alternatif olarak ikame edilen, vegan et ürünlerine değineceğiz. Keyifli okumalar.
Vegan Et Nedir?
Alternatif proteinler, gıdanın geleceği için hayati önem taşımaktadır. Popülerlikleri günümüzde artmaya devam eden bu ürünler, Avrupa Komisyonu'nun Çiftlikten Çatala Projesi'nde de, sürdürülebilir bir gıda sistemine geçişin anahtarı olarak tanımlanmaktadır. Son yıllarda alternatif protein şirketlerine keskin bir şekilde artan yatırımlar da bu popülerliğin göstergelerindendir.
Et alternatifleri; ağızda bıraktığı his, tat veya kimyasal özellikler gibi belirli et türlerinin yaklaşık niteliklerini ifade eder ve bu sebeple raflarda yerini alır. Bu vegan et türleri kimi zaman bitki ve mantar bazlı gıdalarla yapılabilirken, sıklıkla soya ve tofu gibi dokulu bitkisel protein yapılarından da elde edilebilir. Ek olarak, buğday gluteninden ve bezelye proteininden de bu ürünler üretilebilmektedir (1, 2, 3, 4).
Vegan Kıyma Nasıl Yapılır?
Vegan kıyma, birçok farklı alternatif doğurabilmesi sebebiyle veganlar arasında yaygın olarak diyetlerinde kullanılan bir gıdadır. Vegan kıyma yapmak için dikkat edilmesi gereken birkaç nokta vardır. Soyadan yapılan çeşidi için öncelikle soya fasulyesinden elde edilen çekirdek yağı alınır ve kurutulur. Öğütülmesinin ardından ürün ısıl işlem görür. Bu süreç kıyma kıvamı alana kadar devam eder. Ardından kıyma veya dilimlenmiş şekilde ayrılır.
Pişirme aşamasında ise, ocağın kullanılması önerilir. Ardından bir tat kazanması için bazı baharatlar ya da kişinin tercihine göre farklı içerikler eklenebilir. Ek olarak, hazırlanan kıymanın nemli kalması için bir miktar sıvı eklenmelidir. Kısa bir pişirme sürecinden sonra öğünlerinize ekleyebilirsiniz (5).
Vegan Köfte, Vegan Burger
Önceki başlıklarda da bahsettiğimize benzer şekilde, vegan köfte ya da burger yapımında da birçok farklı protein kaynağı kullanılabilir.. Köfte için vegan kıyma çeşitleri de kullanılabilirken ısıl işlem görmüş vegan et ürünlerinin kullanımı da oldukça yaygındır (3).
Vegan Etin Rengi, Kokusu ve Tadı Nasıldır?
Vegan etinin tadı, diğer et ürünlerinin tadıyla oldukça yakındır. Ek olarak yumuşak bir tada sahiptir. Vegan et, çoğunlukla soya proteininden elde edilir ve yapıyı ete benzeyecek şekilde tutmak için nişasta veya gluten ilavesi ile kurutulmuş bir şekilde raflarda yerini alır. Öte yandan, kimi çeşitlerinde, hayvan ürünü et tadı almak mümkün olmayabilmektedir. Sonuç olarak, diyetlerinde bir et alternatifi arayan bireyler için vegan et oldukça iyi bir seçim olabilir (3, 4).
Vegan Et Sağlıklı mı?
Vegan et, bitki bazlı bir gıda olması sebebiyle diğer bitki bazlı gıdaların sahip olduğu faydaları içerisinde barındırır. Ek olarak, belirli bitki bazlı etler genel olarak, kişilerin kalp sağlığı için tüketiminden kaçınılması gereken doymuş yağ ve sodyum gibi besinler içermez (6).
Son yıllardaki araştırmalarda, işlenmiş ve kırmızı etlerin yüksek alımının belirli kanserlerin, özellikle kolon ve meme kanserlerinin gelişme riskinin artmasında katkı sağladığı görülmüştür (7). Bu nedenle, bitki bazlı ürünlerin tüketimi bu durumların önlenmesinde yardımcı olabilir. Bitkiler tek doğal lif kaynağı olduğundan, daha fazla bitki merkezli bir diyet benimsemek, lif alımını artırmanın kolay bir yoludur (8, 9).
Bitki bazlı etler, ete benzer bir tat, dokuya sahiptir. Bu nedenle hayvansal ürün tadı almak isteyen vegan veya vejetaryen bireyler için iyi alternatif olabilir.
Orijinal ve Güvenilir Vegan Ürünler için Bikalite Vegan Market
Vegan ve vejetaryen ürünlerde ve vegan takviye edici gıdalarda ürünün güvenli, serfikalı veya vegan beyanlı olması oldukça önemlidir. Bikalite’de, ürünlere ve üretici firmalara ait olan belgeler hassasiyetle incelenir. Bu nedenle, özellikle vegan sertifikasına sahip veya vegan beyanlı ürünleri Bikalite Vegan Market’te rahatlıkla bulabilir, sizin ve sevdiklerinizin günlük ihtiyaçlarınızı karşılabilirsiniz.
Kaynakça:
- https://vegan.com/food/meat/
- Demystifying Vegan Nutrition
- Meat Alternative
- Incorporating Plant-Based Meat Alternatives into Your Healthy Diet
- https://www.chooseveganism.org/how-to-cook-vegan-mince/
- Are Alternative Proteins Is Good For You?
- Is Plant-Based Meat Healthy? Pros & Cons
- A systematic review of the effect of dietary saturated and polyunsaturated fat on heart disease
- Carcinogenicity of consumption of red meat and processed meat: A review of scientific news since the IARC decision
