Bir vitamin olmasının yanı sıra, hormonal görevlere de sahip olan D vitamini vücut sağlığımız için önemli yer tutar. Gıdalara ek olarak, güneş ışınlarıyla birlikte de alınabilen bu vitamin kemik sağlığı için anahtar rol oynarken diğer vücut fonksiyonlarını da düzenler. Öte yandan, çok önemli bir vitamin olmasına rağmen D vitamini eksikliği sorunu birçok bireyde yaygın bir problem haline gelmeye başladı diyebiliriz. Özellikle yoğun iş hayatının eksi bir yönü olan beslenme bozukluğu vitamin D eksikliğinin en büyük sebeplerinden biri diyebiliriz. D vitaminin en büyük kaynağı olan güneş ışınlarını da yeteri kadar almamak vitamin D eksikliğine neden olabilir. Peki, D vitamini eksiklikliği belirtileri nelerdir?
- Zayıf Bağışıklık Sistemi: D vitaminin en büyük rollerinden biri de bağışıklık sistemini güçlü tutmasıdır diyebiliriz. D vitaminin yeteri kadar alınmaması durumunda kişinin hastalık yaşaması oranı artar. Eğer sık sık grip ve diğer rahatsızlıkları yaşıyorsanız bunun sebebi D vitamini eksikliği olabilir.
- Aşırı Yorgunluk: Vitamin D eksikliği halsiz ve yorgun hissetmenize de sebep olabilir. Özellikle gebelik durumunda sıkça rastlanan bu durum, önlem alınmadığı sürece kendini tekrar edebilir.
- Yaraların Geç İyileşmesi: Herhangi bir sakatlık ya da ameliyat sonrası yaraların geç iyileşmesi bir vitamin D eksikliği belirtisi olabilir. Vitamin D iltihaplanmayı en aza indirmesiyle ve yaraların iyileşmesindeki rolü ile bilinir. Bu sebeple, yaralarınızın geç iyileşmesinin sebebi vitamin D eksikliği olabilir.
- Kemik Ağrısı: D vitamini kemik gelişimi ve sağlığı için oldukça önemlidir. D vitamini kalsiyum emilimini arttırması sayesinde kemiklerin ihtiyaç duyduğu kalsiyumu sağlar. D vitamininin eksikliği durumunda ise kişilerde kemik ağrısı gözlemlenebilir.
- Saç Dökülmesi: Saç dökülmesi genellikle stres ile bağdaştırılmasına rağmen vitamin D eksikliği bu sorunun başka bir sebebi olabilir. Vitamin D kemiklerin dışında saçlar için de oldukça önemli bir rol oynar. Güneş ışınları sayesinde saça canlılık katar ve saç sağlığının korunmasında yardımcı olur.
- Kas Ağrısı: Kas ağrısının asıl nedenini saptamak her ne kadar zor olsa da kas ağrılarınızın sebebi D vitamini eksikliği olabilir. Özellikle çocuk yaştaki kas ağrıları D vitamini düşüklüğü belirtisi olabilir (1).
D Vitamini Eksikliği Nedir?
Vitamin D vücut sağlığının korunmasında etkili olan bir vitamindir. Vitamin D diğer vitaminlerin aksine hormon görevi de görebilir. Gıdalardan alınan kalsiyum vitamin D sayesinde emilir. Bu sayede, vitamin D güçlü kemik yapısı için önemlidir ve kemik sağlığını korur. Her ne kadar vücudumuz güneş ışınlarını vitamin D olarak depolasa da D vitamini eksikliği günümüzde yaklaşık 1 milyar insanı etkileyen bir durumdur. Vitamin D çoğu hayvansal gıdada bulunmasına rağmen sadece gıda alımı vitamin D eksikliğinin önüne geçemeyebilir. Yaşanılan yere ve yaşam tarzının değişikliklerine göre vitamin D alımında eksiklikler görülebilir. D vitamini eksikliği durumunda kişide yorgunluk, kemik ağrısı, depresyon, saç dökülmesi gibi belirtiler ortaya çıkabilir (1, 2, 3, 4). Erken teşhis sayesinde doktor eşliğinde bir diyet uygulanması ise en yaygın tedavi yöntemidir. Bu yazımızda, ‘‘ D vitamini eksikliği nedir ve neden olur, D vitamini eksikliği belirtileri nelerdir, D vitamini eksikliği hastalıkları nelerdir?’’ sorularına yanıt vermeye çalışacağız.
D Vitamini Eksikliği Neden Olur?
Birçok sebepten dolayı vitamin D eksikliği görülebilir. Yeteri kadar güneş ışığı almamak vitamin D eksikliğine neden olabilir. Güneş ışığı yeter kadar alındığı sürece D vitamini eksikliği ortadan kalkabilir. Yeterli güneş ışınları sayesinde de cilt sağlığınızı koruyabilirsiniz.
Yeteri kadar D vitamini içeren besinler tüketmemek de vitamin D eksikliğine sebep olabilir. Güneş ışınlarına ek olarak, vücudumuz besinlerden aldığı vitamin D'ye de oldukça fazla ihtiyaç duyabiliyor. Bu sebeple, öğünlerde vitamin D'ye yer vermek çok önemli diyebiliriz.
Kimi zaman güneş ışınları ve D vitamini içeren besinler tüketmek eksikliğini önleyemeyebiliyor. Gıda takviyesi de bu durumda devreye giriyor. Takviye edici gıdalar tüketmemek de vitamin D eksikliğinin sebebi olabilir. Doktor eşliğinde alınan gıda takviyesi sayesinde bu sorun ortadan kalkabilir.
Vitamin D eksikliğinin bir başka sebebi ise yaşadığınız yer olabilir. Kanada ve Rusya gibi güneşin az görüldüğü ülkelerde yaşayan insanlarda D vitamini eksikliği daha sık görülüyor. Bunun sebebi, kişinin yaşadığı yerin elverişsiz koşulları olabilir.
İleri yaşlarda ciltte incelme olmasıyla birlikte bireyin ürettiği vitamin D kişiye yetmeyebilir. Bu sebeple, ileri yaştaki insanlarda da D vitamini eksikliği sık sık görülür. Erken önlemler alınmazsa kişinin sağlığı daha kötü bir hal alabilir (5).
D Vitamini Eksikliği Hastalıkları Neler?
Vitamin D eksikliğinin belirtileri kısa bir süre sonra hastalığa dönüştürebilir. Öte yandan, en yaygın olarak görülen hastalık ise Osteoporoz yani kemik erimesidir. Kemik erimesi kişinin yeteri kadar D vitamini barındıran besin tüketmemesi ve güneş ışınlarını yeteri kadar almaması sonucunda oluşur.
İleri yaşlarda kendini daha fazla gösteren Osteoporoz, kişinin sık sık düşmesine hatta kemik kırıklarına sebep olabilir. Kemiklerin kırılması durumunda da ileri yaştaki bir bireyin iyileşme süreci diğer bireylere göre uzun sürebilir. Bu sebeple, Osteoporoz kişinin günlük hayatını tamamen kısıtlayabilir.
Bir başka kemik rahatsızlığı olan Raşitizm, büyümeyi sağlayan minerallerin vitamin D eksikliği sebebiyle yeteri kadar beslenememesi sonucu oluşur. Bu rahatsızlık özellikle, büyüme çağındaki çocuklarda yaygın olarak görülür. İleri yaşlarda ise bu durum aynı şekilde minerallerin yetersiz kalması sebebiyle oluşur ve bu rahatsızlığa da Osteomalazi denir ve Raşitizm’in yetişkin formu olarak bilinir.
Kalp rahatsızlıkları da D vitamininin eksikliğinde görülen hastalıklar arasında en ölümcül olanı diyebiliriz. Kalp rahatsızlıkları genelde obezite, sigara ve alkol bağımlılığı ile bağdaştırılmasına rağmen D vitamininin eksikliği bu sorunun en temel sebebi olabilir. Kişiler D vitamininin eksikliği durumunda birçok rahatsızlıkla karşılaşabilir. Bu rahatsızlıklar da kendini kalp rahatsızlığına çevirebilir.
Vitamin D bağışıklık sistemi için kilit rol oynar. D vitamini eksikliği durumunda ise kişide çabuk hastalanma durumu başlayabilir. Bireyin bağışıklığının düşük olması da karaciğerde yağlanmaya sebep olabilir. Her ne kadar eşine pek fazla rastlanamasa da karaciğer yağlanması vitamin D eksikliğinde görülen bir hastalıktır.
D vitamininin eksikliğinde görülen hastalıklar arasında en yaygın hastalık Osteoporozdur. Erken teşhis edilemediği durumda kişi tedavi edilemez duruma gelebilir. Bahsettiğimiz hastalıklara ek olarak, diğer görülen D vitaminin eksikliği hastalıkları ise şöyle:
- Diyabet
- Yüksek Tansiyon
- Obezite
- Depresyon (6).
D Vitamini Eksikliği Baş Döndürür Mü?
D vitamininin eksikliğinin sebep olduğu yüksek tansiyon baş dönmesine sebep olabilir. Buna ek olarak, menopoz dönemindeki kadınlarda kemik yoğunluğunun azalması sebebiyle baş dönmesi oldukça yaygındır.
İleri yaşlarda da D vitamininin eksikliği baş dönmesine sebep olabilir. Kas ve kemik gücünün kaybolması bunun en büyük nedeni olabilir. Bu durumun yüksek tansiyon ve diyabet ile birleşmesi durumunda da kişilerin hissettikleri baş dönmesi artabilir (6).
D Vitamini Eksikliği Kilo Kaybına Yol Açar Mı?
D vitaminini sadece bir vitamin olarak görmek oldukça yanlış diyebiliriz. Vitamin D vücudumuzun birçok hattında da oldukça önemli bir yapı. Özellikle kas ve kemik yapısı için oldukça önem teşkil ediyor. Bu sebeple, D vitamini eksikliği yaşayan bireylerde görülen kas ağrısı ve kemik erimesi gibi problemler vücudun yapısını bozabiliyor. Böylece kişinin enerji ihtiyacında da bir değişme oluyor ve buna kolay alışamayan vücutta yağlanma görülebiliyor. Aslında, D vitamini eksikliği kilo kaybından ziyade bireyin kilo almasına hatta obezite rahatsızlığı yaşamasına sebep olabiliyor.
Ek olarak, vitamin D kalsiyumun etkinliğini artırarak karın ve çevre kısmındaki yağlanmaları önleyen bir vitamin. Bu nedenle, D vitamininin eksikliği kilo almanızın en büyük tetikçisi olabilir (6, 7).
D Vitamini Düşüklüğü Nasıl Anlaşılır / D Vitamini Testi
D vitamini, hem yetişkin hem de çocuk yaştaki bireyler için oldukça önemli bir vitamin. Eksikliği durumunda ise, bireyde birçok rahatsızlık ortaya çıkabilir. Hatta kimi belirti kendini ilerletip hastalığa çevirebilir. Bu sebeple, vitamin D kontrolü için D vitamini testi yaptırmak doktorlar tarafından şiddetle önerilen bir durumdur.
Bahsettiğimiz D vitamini eksikliği belirtilerinden herhangi birini yaşamanız durumunda bir doktora görünmeniz gerekebilir. Vitamin D testi sayesinde, ne kadar D vitaminine ihtiyacınız olduğunu saptayabilir ve doktor eşliğinde bir D vitamini diyeti uygulayabilirsiniz. Böylece, D vitamininin eksikliğinin neden olduğu belirtiler daha fazla ilerlemez ve hayatınızı kısıtlayacak bir durum teşkil etmez.
D Vitamini Eksikliğine Ne İyi Gelir?
D vitamininin eksikliği bulunan kişilere genelde D vitamini takviyesi ya da D vitamini diyeti tavsiye edilir. Peki, ‘‘ D vitamini eksikliğini önlemek için neler tüketilmeli ve D vitamini eksikliğine ne iyi gelir?’’. D vitamini eksikliği için en yaygın olarak kullanılan besinler ise şöyle:
- Balık
- Sardalye
- Yumurta Sarısı
- Süt
- Mantar
- Yoğurt
- Mısır Gevreği
- Portakal Suyu
Bu besinlere ek olarak, takviye edici gıda kullanımı da D vitamini eksikliğini en aza indirebilir. Doktor tavsiyesi ile birlikte destek gıda kullanımı sizin için en iyisi olacaktır. Aksi halde, yüksek dozda D vitamini takviyesi almak da sağlığınızı olumsuz etkileyebilir (7, 8, 9).
En İyi D Vitamini Ürünü Arayışınızda Bikalite
Vitamin ve diğer takviye gıda alımlarında kullanılan ürünün güvenli olması oldukça önemli bir husustur. Bikalite’de, ürünlere ve üretici firmalara ait olan belgeler hassasiyetle incelenir, yalnızca kalite kriterlerine uygun ve orjinal ürünler beğeninize sunulur. Bikalite’deki multivitamin ve mineral takviyeleri doğru kullanıldığında sizin ve sevdiklerinizin günlük ihtiyaçlarınızı karşılar ve daha sağlıklı olmanızı sağlar. Bikalite’den gönül rahatlığıyla alışverişlerinizi yapabilirsiniz.
Kaynakça:
- Vitamin D Deficiency
- Vitamin D Deficiency in Adults
- Vitamin D Deficiency
- Vitamin D Deficiency
- Why am I not Getting Enough Vitamin D
- 8 Signs and Symptoms of Vitamin D Deficiency
- Illnesses Linked to Vitamin D
- 7 Healthy Foods That Are High in Vitamin D
- Vitamin D Foods