Vejetaryen ve vegan diyet günümüzde gitgide daha popüler oluyor. Vejetaryen diyet uygulayan kişiler bilindiği gibi et veya balık ürünlerini tüketmez. Bir kişinin sağlıklı bir hayat için ihtiyaç duyduğu tüm besin ihtiyaçlarını almak için et tüketmesi gerekmez. Aksine, et ürünlerinin bulunmadığı bir diyet çeşitli nedenlerle sağlıklı bir hayatın devamlılığı için yardımcı olabilir. Veganlıkta bireylerin tercihi, hayvan sömürüsü ile elde edilen herhangi bir gıdadan uzak kalmaktır denebilir. Vejetaryenliğe ek olarak, yumurta ve süt ürünleri de hayvan zulmüne katkı verdiği düşüncesi ile kullanılmazlar (1, 2).
Her ne kadar vejetaryen ve vegan diyet vücut sağlığı için önemli olsa da, çevreye olan potansiyel faydaları ise azımsanmayacak derecede diyebiliriz. Özellikle, küresel ısınma probleminin azalmasında büyük etkiye sahip olan vegan ve vejetaryen tüketim, birçok başka çevresel faydaya da sahiptir (3). Bu yazımızda vegan ve vejetaryen diyetlerin çevreye potansiyel faydalarından bahsedeceğiz. Keyifli okumalar.
Veganlık ve Vejetaryenlik Küresel Isınmayı Yavaşlatabilir
Küresel ısınma, tüm dünya için önemli bir tehdit olarak önümüzde durmaktadır. Artan sıcaklıklar, mevsim değişiklikleri gıda üretimini kısıtlamakta, insanlar ve hayvanlar üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olmaktadır. Bu nedenle, küresel ısınmanın neden olduğu iklim değişiklikleri hem hayvan habitatını, hem de gıda üretim düzeninin bozulmasına neden olur.
Ancak gıda üretimi de küresel ısınmaya katkıda bulunuyor. Hayvansal tarımın iklim değişikliğine olumsuz etkisi azımsanmayacak kadar çoktur. Tarım kaynaklı oluşan sera gazı, toplam sera gazı emisyonunun yaklaşık dörtte birini oluşturuyor. Hayvanların ürettiği metan gazı, hayvanların ve insanların besin ihtiyacını karşılamak için meraları genişletmek, ormansızlaştırma ve toplamda endüstriyel hayvancılık, küresel ısınmaya katkıda bulunur (3, 4).
Hayvanların Hayatını Kurtarabilir
Vegan ve vejetaryen yaşam tarzları hayvan zulmünün önüne geçerek belki de birçok hayvanın besin ya da diğer durumlar için katledilmesinin önüne geçti diyebiliriz. Öte yandan, hali hazırda bulunan çiftlik hayvanlarının tedavisi de hayvanların katledilmesinin yanı sıra, büyük bir hayvan refahı sorununa dönüşmektedir ve giderek daha da büyümektedir.
Araştırmalara göre, 2050 yılına kadar, hayvancılık üretimi 2000 yılındaki nin iki katına ulaşacağı düşünülüyor (5). Şu anda, her yıl gıda için 70 milyardan fazla hayvan yetiştiriliyor. Bununla birlikte, büyük bir çoğunluğu özgürce hareket edemeyecekleri veya doğal olarak yaşayamadıkları koşullarda bir hayat sürüyor. Bu nedenle, vegan ve vejeteryan tüketim; hem hayvanların hayatını kurtarabilir hem de hayvan zulmünün önüne geçmeye yardımcı olur (3, 5).
Vegan ve Vejetaryen Diyet Endüstriyel Tarıma Olan İhtiyacı Azaltabilir
Hayvancılık için arazinin genişletilmesi, ormansızlaşma ve biyolojik çeşitlilik kaybına yol açan temel sorunlardan biridir. Dünyanın neredeyse yarısı tarım için kullanılır. Tarımın ise büyük çoğunluğu hayvancılık içindir. Bunun nedeni ise et ve süt üretimi için arazi kullanımından kaynaklanmaktadır.
Hayvancılık için arazi kullanımı oldukça fazladır, çünkü bitki bazlı alternatiflere göre besin ihtiyacını hayvansal ürünlerden karşılamak için büyük ölçekli toprak kullanılmaktadır. Aynı şey protein ihtiyacını karşılamak için de geçerlidir. Bezelye veya tofuya kıyasla hayvansal gıdalardan protein ihtiyacını karşılamak için daha fazla toprak gerekmektedir.
Bu durum ise, insanlığın toprağı hayvancılık için kullanmayı bırakıp bırakmaması gerektiği sorusunu gündeme getiriyor diyebiliriz. Hayvancılık için kullanılan toprak oldukça fazla olması sebebiyle, hayvancılığın azalması durumunda bitkisel tüketim amaçlı tarım için daha büyük bir alan açılacaktır (5, 6).
Bazı araştırmalara göre, dünya nüfusunu mevcut ekili alanlarda besleyici bir diyetle beslemenin mümkün olduğunu, ancak yalnızca bitki bazlı diyetlere doğru bir geçişin bunu sağlayacağı belirtilmektedir (7).
Suyun Korunmasına Yardımcı Olabilir
Her yıl gıda endüstrisi için dünya çapında yetiştirilen ve kesilen 70 milyardan fazla hayvanla, hayvan tarımı çevremizi son derece zararlı şekillerde etkiliyor diyebiliriz. İklim değişikliğine ve ormansızlaşmaya en çok katkıda bulunanlardan biri olmakla kalmamasıyla birlikte, aynı zamanda yüksek seviyede yapılan hayvancılığın su kullanımında da olumsuz etkisi oldukça fazladır. Araştırmalar, daha fazla bitki odaklı diyetlere geçmenin su ayak izimizi yarı yarıya azaltabileceğini gösteriyor, bu nedenle vejetaryen ya da vegan diyet tercihi ile et, süt ürünleri ve yumurta tüketimi azaltabilir ve suyun korunmasını sağlayabiliriz (8).
Ormanları Koruyabilir
Önceki başlıklarda da bahsettiğimiz gibi, mera arazileri için birçok orman yok ediliyor. Besinlerde ve hayatın diğer noktalarında hayvan ürünlerine yer vermek hayvancılığın artmasına neden olduğu gibi ormansızlaşmaya da katkı veriyor. Bu sebeple, hayvancılık için kullanılabilecek alanları orman için kullanmak doğanın ve ormanların korunmasında yardımcı olabilir (3, 5).
Vejetaryen Diyet Habitat Tahribatının Azaltılabilir
Küresel gıda tüketim tercihi, doğal dünyanın yıkımının en büyük sebeplerinden birisi olarak gösteriliyor. Bu nedenle, bitki bazlı diyetlere geçiş, hasarı yavaşlatmak için çok önemli bir adım olabilir. Artan et tüketimi eğilimini değiştirmek; yeni arazileri düzenleme ve vahşi hayata daha fazla zarar verme durumunu ortadan kaldırabilir. Ayrıca, biyolojik çeşitliliği artırmak için yerel ekosistemleri restore etmek, vahşi yaşamın gelişmesinde de büyük bir rol oynayabilir. Bu nedenle, vegan ve vejetaryen diyetlere geçiş habitat tahribatının azalmasında etkili bir rol oynayabilir (9, 10).
Aşırı Avlanma Sorununu Azaltabilir
Veganlık ve vejetaryenlik yalnızca bir diyet biçiminin çoğu zaman ötesinde bir konu. İnsan hegemonyasını temel almaya karşı doğadaki diğer canlıların da yaşamlarına saygı duymayı temel alıyor. Avlanma doğaya ve diğer canlılara toplamda, endüstriyel hayvancılık gibi büyük ölçekte zarar vermese de, bazı hayvanların nesillerini tüketmekte ve habitata zarar vermekte. Vegan/vejetaryen felsefenin yaygınlaşması ve vegan tüketim artışı, aşırı avlanma sorununu ortadan kaldırabilir. Bu durum da hayvan zulmünü azaltabilir ve doğal çeşitliliğe olumlu katkı sunar (11).
Vejetaryen ve Vegan Diyet Toprak Kirliliğini Azaltabilir
Sağlıklı toprak, gezegenimiz için ve insanlığı beslemek için çok önemlidir. Ancak insan faaliyetleri sağlıklı toprakların azalmasına neden olabiliyor. Hayvansal tarım, toprak bozulmasına iki şekilde sebep olabilir. Birincisi, hayvan otlatma ve yem üretimi için yaygın olarak ormansızlaşma toprak kaybına neden olabiliyor (12). İkincisi hayvan yemi için özellikle mısır ve soya yetiştiren çiftçiler, mümkün olduğu kadar ucuza ürün üretmek için genellikle toprağı aşırı işliyor ve bu da toprağının canlılığı azaltıp kirletebiliyor. Bu durumda, toprağa, eski haline getirmek için yeterli zaman verilmiyor ve böylece uzun vadede toprağın tahrip olmasına neden olunuyor (13).
Enerji Tasarrufu Sağlanabilir
Et, insan tüketimine uygun hale gelmeden önce çok fazla işlem gerektirir ve et işleme çok fazla enerji gerektirir. Bu nedenle, et endüstrisindeki tek tehlikeli emisyon kaynağı hayvan atıkları değildir (12). Gıda sistemimiz, gıda yetiştirmek, hazırlamak ve taşımak için fosil yakıtlardan elde edilen enerjiye dayanır. Küresel olarak yanan fosil yakıtlar, dünya çapındaki emisyonların bir kısmını oluşturur (14). Bitki bazlı kaynaklar çok daha az işlem gerektirir ve bu nedenle etten çok daha az derecede enerji kullanılır (15). Bu sebeple, bitki bazlı bir hayata geçiş yapmak, vejetaryen veya vegan diyet tercihi, enerji tüketiminden tasarruf sağlar ve fosil yakıt emisyonlarını azaltır.
Güvenilir Vegan Ürünler Bikalite’de
Bikalite’de, ürünlere ve üretici firmalara ait olan belgeler hassasiyetle incelenir ve yalnızca kalite kriterlerimize uygun ve orjinal ürünler beğeninize sunulur. Vegan sertifikasına sahip veya vegan beyanlı ürünleri Bikalite Vegan Market’te rahatlıkla bulabilirsiniz. Vegan diyet, vejetaryen diyet ve diğer diyet tercihlerinizde sizin ve sevdiklerinizin günlük ihtiyaçlarınızı ürünlerimizden karşılayabilirsiniz.
Kaynakça:
- What to know about the vegetarian diet
- What Is Veganism?
- Going vegan: can switching to a plant-based diet really save the planet?
- Going vegan can help reduce greenhouse-gas emissions
- Animals in farming
- A Brazilian Startup
- Global Agriculture
- Eight reasons to eat plant-based and save water for World Water Day 2019
- Plant-based diets crucial to saving global wildlife, says report
- Vegan Helps Stop Species Extinction
- What Do Vegans Think of Hunting and Fishing?
- 14 Reasons Why Going Vegan
- What Is Over-Cultivation?
- Animal-based Foods are More Resource-Intensive than Plant-Based Foods
- American food production requires more energy than you'd think
