Demir Eksikliği Nedir? Demir Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir?

Yazar: Bikalite Ekibi, 26 Eylül, 2021

Çeşitli yiyecekler: yumurta, fındık, ciğer gibi demir içeren yiyeceklerin bulunduğu görüntü

Demir, vücut fonksiyonunun sağlıklı bir şekilde korunması için gerekli bir mineraldir. Vücuttaki kırmızı kan hücreleri ve kas hücreleri demir içermektedir (1). Demir düşüklüğü söz konusu olduğunda demirle bağlantılı olarak en çok bilinen madde hemoglobindir. Hemoglobin kırmızı kan hücrelerinin içinde bulunan ve demir taşıyıcısı olan bir proteindir. Vücutta demir eksikliği tespiti için hemoglobinin dağılım genişliğine ve yoğunluk ortalamasına bakılmaktadır (2). Kısacası vücutta demireksikliği arttıkça vücudun oksijen taşıma kapasitesi düşmektedir. Bu eksiklik sonucunda ise ciddi rahatsızlıklar ortaya çıkabilmektedir.

Günümüzde sık görülen bir rahatsızlık olarak karşımıza çıkan demir eksikliğiyle ilgili “Demir eksikliği nedenleri nedir?” “Demir eksikliğinde görülen hastalıklar nelerdir?” ;gibi en çok merak edilen soruları yanıtladık.

Demir Eksikliği Anemisi Nedir?

Vücutta demirin düşüklüğü sonucunda meydana gelen demir eksikliği anemisi sadece ülkemizde değil, dünyada da sık görülen bir hastalık görülen bir hastalıktır. “Demir eksikliği anemisi, vücudunuz yeterince sağlıklı kırmızı kan hücresi üretmediğinde veya kan hücreleri düzgün çalışmadığında ortaya çıkan bir durum olan en yaygın anemi türüdür (3)”.

Demir eksikliği anemisi sadece kırmızı kan hücrelerinin sayısına bağlı değildir. Aynı zamanda vücuttaki hemoglobinin oksijen taşıma kapasitesi ve yoğunluğuna da bağlıdır. Bu nedenle belirtileri hafif durumda semptom göstermeyebilir. Ancak uzun süreli yaşanan demir eksikliği anemisi tedavi edilmediği takdirde ciddi sorunlara yol açabilir. Bazı koşullara sahip olma, demir eksikliği anemisi için daha büyük risk oluşturmaktadır. Bu riskleri öğrenmek için genelde “Demir eksikliği neden olur?” sorusu sorulmaktadır.

Demir Eksikliği Neden Olur?

Demir eksikliği, başta demir yönünden yetersiz beslenme olmak üzere pek çok farklı sebepten ortaya çıkabilmektedir. Demir eksikliği yaşama olasılığı yüksek olan bazı kesimler şunlardır:

“Ameliyat veya travma geçirmiş kişiler,
Çölyak hastalığı, ülseratif kolit gibi iltihaplı bağırsak hastalıkları veya Crohn gibi gastrointestinal hastalıkları olan kişiler,
Peptik ülser hastalığı olan kişiler,
Gastrik bypass operasyonları geçirmiş kişiler,
Vejetaryenler, veganlar ve diyetleri demir açısından zengin besinler içermeyen diğer insanlar (Sebzelerden demir alınır. Bazı sebzeler demir açısından zengin olsalar bile et, kümes hayvanları ve balıktan alınan demir kadar emilmez.)
Ağır ya da sancılı adet gören kadınlar,
Hamile kadınlar veya emziren anneler” (4).

Öte yandan sık kan bağışı, özellikle bebeklerde ve çocuklarda sık kan testleri, bir kanama bozukluğu olan Von Willebrand hastalığı, böbreklerden veya mesaneden oluşabilecek kan kaybı (5) gibi demir eksikliği nedenleri de mevcuttur. Sonuç olarak kan kaybına sebep olabilecek herhangi bir durum veya yetersiz beslenme demir eksikliğinin başlıca sebebidir. Sayılan risk faktörlerine sahipseniz demir eksikliğinizi takip etmenizi öneririz. Eğer sahip değilseniz ancak demirin düşüklüğünden şüpheleniyorsanız, demir eksikliği belirtilerine göz atmanızda fayda vardır.

Demir Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Demir düşüklüğü semptomlarının “şiddeti, büyük ölçüde aneminin ne kadar hızlı geliştiğine bağlıdır. Belirtiler bazı durumlarda hemen fark edilebilir. Bazı durumlarda ise, örneğin, aneminiz mide ülseri gibi uzun süreli bir sorundan kaynaklanıyorsa yavaş yavaş gelişebilir” (6).Demir eksikliği veya demir eksikliği anemisi durumunda yaygın görülen belirtilerden bazıları şunlardır:

“Soluk veya sarı, solgun bir cilde sahip olmak
Açıklanamayan yorgunluk veya enerji eksikliği
Özellikle spor gibi aktivite sırasında nefes darlığı veya göğüs ağrısı
Açıklanamayan kilo kaybı
Hızlı kalp ritmi
Kulaklarda çınlama
Özellikle spor gibi aktivite sırasında baş ağrısı,
Çocuklarda görülen kil ya da toprak yeme davranışı
Ağrılı veya pürüzsüz dil
Kırılgan tırnaklar veya saç dökülmesi” (4).

Demir eksikliğiniz olmasına rağmen semptom göstermeyebilirsiniz. Yukarıda sıralamış olduğumuz demir eksikliğinin nedenlerinden birine sahipseniz demir düzeyinizi kontrol ettirmenizi önermekteyiz.

Demir Eksikliği Nasıl Giderilir?

Kaliteli ve orijinal demir takviyesi ile demir eksikliğinizi gidermenize yardımcı takviye edici gıda çeşitleri bikalite.com’da

Satın Al

Demir Eksikliği Testi

Demir düşüklüğü testi, teknoloji ilerledikçe daha detaylı olarak yapılmaktadır. Demir eksikliği testi; demir eksikliği anemisini tespit etmek için, demir seviyesinin çok yüksek olup olmadığını kontrol etmek için, demir eksikliğinin veya aşırı demir birikimi tedavilerini takip edebilmek amacıyla yapılabilmektedir (7).

Demir eksikliğini tespit etmek için doktorunuz pek çok farklı yol kullanabilir. Nitekim gereken “optimal hemoglobin konsantrasyonu yaşa, cinsiyete, ikamet edilen yere, sigara içme alışkanlıklarına ve hamilelik durumuna göre değişir (8).” Bu nedenle öncelikle doktorunuz tıbbi geçmişinizi soracaktır. Daha sonra eğer uygun görürse fiziksel muayene de uygulayabilir. Demir eksikliğinin tespiti için kullanılan ana yol genelde kan testi yaptırmaktan geçer. Bu kan testi; tam kan sayımı, kandaki demir, B12 ve folat seviyelerini içermektedir (9). Bu kan testleri sonucunda demirin düşük çıkması durumunda doktorunuz şikayete bağlı olarak endoskopi, pelvik ultrason veya dışkıda gizli kan testi gibi yöntemlere başvurabilir (10). Demir eksikliği sonuçlarına göre en doğru tedavi yöntemini doktorunuz belirleyecektir.

Demir Eksikliğinin Zararları

Demirin eksikliğine sebep olabilecek birden fazla sebep vardır. Sahip olunan hastalıklar veya hastalık geçmişi, yetersiz beslenme, vegan diyete sahip olma veya hamile olma bu durumlardan birkaçıdır. Demirin eksikliği eğer tedavi edilmezse ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Uzun süreli yaşanan bu eksiklikle hastalık ve enfeksiyon riski artabilmektedir. Çünkü demir bağışıklık sistemini etkileyebilmektedir. Ayrıca anormal derecede hızlı kalp atışı (taşikardi) veya kalp yetmezliği gibi kalbi ya da akciğerleri etkileyen komplikasyonlar geliştirme riskini de arttırabilmektedir. Hamilelikte ise doğum öncesi veya sonrasında ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Çocuklarda bilişsel problemler ve motor beceri problemlerinde de ciddi rol oynamaktadır (11, 10). Bu nedenle demirin eksikliği son derece ciddiye alınmalıdır.

Demir Eksikliği Hangi Hastalıklara Yol Açar?

Demirin eksikliği veya demir eksikliği anemisi tedavi edilmediği zaman ciddi sağlık sorunlarına sebep olabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:

Kalp sorunları: Vücutta yeterince oksijen taşınamadığı zaman, kırmızı kan hücreleri daha çok çalışmak zorunda kalır bu durumda kalbin daha fazla çalışması gerekir. Bunun sonucunda ise düzensiz kalp atışları (aritmi), kalp büyümesi (üfürümleri) ve kalp yetmezliği gibi problemler yaşanabilir.

Artan enfeksiyon riski: Demir, bağışıklık için de önemli minerallerdendir ve demirin eksikliğinde doğrudan bağışıklık etkilenebilir. Bunun sonucunda ise enfeksiyona daha açık hale gelinebilir.

Hamilelik komplikasyonları: Şiddetli demir eksikliği durumunda erken doğum veya düşük doğum ağırlığı gerçekleşmektedir. Bu nedenle hamilelik durumunda demirin seviyesi yakından takip edilmelidir.

Bebeklerde ve çocuklarda gelişimsel gerilik: Bebeklerde veya çocuklarda görülen şiddetli demir düşüklüğü, bilişsel ya da motor olarak gelişimsel geriliğin yanı sıra bebekleri veya çocukları enfeksiyona daha açık hale getirebilmektedir (3, 5, 12).

Geçmiş tıbbi hikayeye bağlı olarak demir, pek çok farklı hastalıklara da yol açabilmektedir. Demir eksikliğinin tedavisi günümüzde oldukça kolaydır. Bu nedenle genellikle tedavi süreci başarılı geçer ve geri dönüştürülebilir. Ancak uzun süreli yaşanan eksiklik durumunda başka komplikasyonlarda ortaya çıkabileceği için geç kalınmadan tedavisine başlaması gerekmektedir.

Güvenilir Demir Takviyesi Bikalite’de

Demir eksikliğinin tedavisinde farklı tipte demir ilacı kullanılmakta vea çeşitli yollarla demir takviyesi uygulanmaktadır. Bu uygulamalarda doktorların önerdiği demir ilacı veya takviyesi kullanmak en doğru olandır.

Ancak niteliksiz, merdivenaltı üretimin yoğun olduğu ülkemizde doğru ve güvenilir ürüne ulaşmak da oldukça önemlidir. Bu noktada Bikalite size güvenilir ürünler sunar. Bikalite uzman ekibi yalnızca kalite standartlarına uygun üretilen ürünleri sizin için seçer. Seçilen ürünler doğrudan üreticisinden veya yetkili distribütöründen doğrudan orijinal olarak size ulaştırılır. Tüm diğer vitamin / multivitamin takviyelerinde olduğu gibi demir takviyelerini de Bikalite’den güvenle alıp, güvenle kullanabilirsiniz.