B12 vitamini herkes için gerekli bir vitamindir. Vitamin B12 dışarıdan alınan yani vücudun üretemediği B grubuna ait vitamindir. Bu vitamin kırmızı kan hücrelerinin oluşumunda, DNA sentezinde ve vücudun sağlıklı çalışabilmesi için metabolizmada önemli bir rol oynamaktadır. Aynı zamanda B grubu vitaminleri içinde en çok merak edilen vitaminlerden biridir. Bu yazıda B12 eksikliği nedenleri, B12 eksikliği psikolojik belirtileri, b12’nin kilo alımına sebep olup olmayacağını ve diğer vitamin ya da multivitaminler ile ne şekilde alınması gerektiği gibi en çok merak edilen sorulara bilimsel araştırmalar ışığında yanıt aramaya çalışacağız.
B12 Vitaminin Faydaları Nelerdir?
B12 vitaminin metabolizma için önemli olduğunu vurguladık. Vitamin B12 daha önce de bahsettiğimiz gibi kırmızı kan hücrelerinin oluşumunda folik asit ile birlikte çalışarak bu hücrelerin çoğalmasında hayati bir rol oynamaktadır. “Sağlıklı kırmızı kan hücreleri küçük ve yuvarlaktır, oysa B12 vitamini eksikliği durumunda daha büyük ve tipik olarak oval hale gelir. Bu büyük ve düzensizlikle birlikte kırmızı kan hücreleri uygun olarak hareket edememeye başlar ve megaloblastik anemiye sebep olur” (1). Megaloblastik anemi yorgun ve halsiz hissettiren bir kan hastalığıdır. Bu aneminin önlenmesi ise yeterli B12 vitaminine bağlıdır (2).
Öte yandan vitamin B12 fetüsün gelişimi için de gereklidir. Bebeğin beyin ve sinir sisteminin gelişebilmesi için yeterli derecede bu vitaminine ihtiyacı vardır. Öyle ki hamilelikte görülen B12 vitamin eksikliği, nöral tüp kusurları gibi doğum kusurlarına veya düşüklere sebep olabilmektedir (1). Yapılan bazı araştırmalardan “ düşük B12 vitamini düzeyine sahip kadınların doğum kusurlu bir çocuğa sahip olma olasılığının üç kat daha fazla ” olduğu tespit edilmiştir (3).
Bu vitamininin bir başka faydası ise kemik sağlığını desteklemesidir. Yapılan araştırmalarda vitamin B12 düşüklüğü yaşayan kadınların, kemik mineral yoğunluğunun normalden az olduğunu göstermiştir. Önemli bir diğer yararı ise yaşa bağlı makula dejenerasyonu denilen göz hastalığını önlemede yardımcı olmasıdır. Ayrıca, kan dolaşımında bulunan amino asit türü olan homosistein düzeyini de dengede tutmaktadır. Son olarak ise B12 eksikliğinin psikolojik belirtisi depresyon olabilmektedir. Çünkü B12 vitamini düşüklüğü serotonin üretiminin azalmasına sebep olabilir (1).
Burada saydığımız belli başlı faydalar ile B12 vitamininin önemini vurgulamaya çalıştık. B12 vitamini daha önce de belirttiğimiz gibi besinle dışarıdan alınmaktadır. Bu nedenle B12 vitaminin hangi besinlerde bulunduğunu öğrenmek oldukça yarar sağlayacaktır.
En İyi B12 Vitamini Takviyesi
Orijinal vitamin B12 ve B grubu vitamin çeşitleri bikalite’de
B12 Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?
“Vitamin B12 balık, et, kümes hayvanları, yumurta ve süt ürünleri dahil olmak üzere hayvansal kaynaklı gıdalarda doğal olarak bulunur.” Besin değerleri açısından en zengin B12 kaynakları arasında sığır karaciğeri, güçlendirilmiş besin mayası, ton balığı, somon, istiridye, süt ve yoğurt sayılabilir. Diyetle birlikte yeterli derecede B12 alımı gerçekleştirilemiyorsa takviye olarak da almak mümkündür. “Vitamin b12, multivitamin / mineral takviyelerinde, diğer B-kompleks vitaminlerini içeren takviyelerde ve sadece B12 vitamini içeren takviyelerde bulunur” (4). Özellikle vegan/vejetaryen diyet için besin mayası ya da B vitamini takviyelerini almak B12 eksikliğini önleyecektir.
B12 Vitamini ile D Vitamini Birlikte Kullanılır mı?
Bu vitamin hakkında en çok sorulan sorulardan biri de “ B12 vitamini ile D vitamini birlikte kullanılır mı? ” sorusudur. B12 gibi D vitaminine de yeterince sahip olmak sağlık için önemlidir. B vitamini suda çözünebildiği için toksisite yaratmaz, fazlası dışarı atılır. Ancak D vitamini doz aşımında toksisite (zehirlilik) yaratabilmektedir. Kanda “hiperkalsemi olarak bilinen kalsiyum birikmesine neden olabilir.”
B12 vitamini ve D vitaminini birlikte kullanmak ise herhangi bir sorun yaratmaz. Bazı vitaminler birbirleriyle reaksiyona girse de B12 ve D vitaminini rahatlıkla bir arada kullanabilirsiniz. Ancak özellikle başka ilaçlar kullanıyorsanız bu vitaminleri tüketmeden önce doktorunuza danışmanızda yarar vardır (5).
D Vitamini ve B12 Vitamini Çeşitleri
Sağlığınıza değer katacak vitamin D takviyesi ve b12 takviyesi çeşitlerini
B12 Eksikliği Nörolojik Bozukluk Nedeni midir?
Sinir sisteminin sağlıklı çalışabilmesi için ihtiyaç olan B12 vitamini yeterince alınamadığı zaman nörolojik semptomlar dahil pek çok farklı belirti ortaya çıkmaktadır. Özellikle uzun süreli B12 eksikliği, nörolojik problemlerin gelişmesi durumunda geri dönülemez hasarlara yol açabilmektedir. En yaygın görülen nörolojik semptomlardan bazıları:
- Duyu değişikliği
- Bulanık görme
- Hafıza kaybı
- Hipotoni
- Parestezi (karıncalanma, uyuşma ve iğne batması hissi)
- Ataksi (konuşma ve yürüme güçlüğüne neden olan fiziksel koordinasyon kaybı)
- Periferik nöropati (sinir sisteminin bazı kısımlarında hasar)
olarak sayılabilir (6, 7). Bahsedilen semptomlar genel olarak B12 vitamini tedavisi ile yok edilebilmektedir. Böylece hasta yeniden sağlığına kavuşabilmektedir.
B12 Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Kırmızı kan hücrelerinin içindeki hemoglobinin anormal derecede düşmesi ya da normalden daha az kırmızı kan hücresine sahip olmanız durumunda B12’ye ya da folat eksikliğine bağlı anemi görülmektedir. Bu aneminin belirtileri ise şunlardır:
- Aşırı yorgunluk, uyuşukluk
- Nefes darlığı
- Baş ağrısı
- Soluk Cilt
- Hissedilebilir kalp atışları (çarpıntı)
- Kulak çınlaması
- İştah ya da kilo kaybı (8).
Vitamin B12 eksikliğinin anemiye bağlı ya da anemi olmadan da oluşabilecek semptomları ise :
- Soluk ya da sarı bir cilt
- Ağrılı ve kırmızı bir dil (glossit)
- Ağız ülser
- İğne batması hissi (parestezi)
- Yürüme ve hareket etme şeklinde değişiklikler
- Bulanık görüş
- Depresyon
- Hafıza, anlama ve yargılama gibi zihinsel yeteneklerde azalma
olarak sayılabilir (8). Sayılan belirtilerden bir ya da birkaçına sahipseniz B vitamini değerlerinize baktırmanız faydalı olacaktır.
B12 Eksikliği için En iyi Vitamin B12 Takviyesi Çeşitleri
Sağlığınıza değer katacak orijinal B12 vitamin takviyesi çeşitleri bikalite.com’da
B12 Vitamini Kilo Aldırır mı?
Bu vitaminin kilo alımına veya kaybına ilişkin bilgiler yeterince güçlü değildir. B12 ve kilo ilişkisine dair gözlemsel araştırmalar mevcut olsa da bir kesinlik söz konusu değildir. Mevcut kanıtlar, B12 vitamini kullanımının kilo ile ilgili ilişkisi için oldukça yetersizdir (9).
B12 Unutkanlık İçin Önemli midir?
B12 vitamin eksikliğinin belirtilerinden bazıları; hafıza kaybı, anlama ve yargılama yeteneklerde de azalma olarak sayılmaktadır. Unutkanlık ve B12 vitaminleri arasındaki bağlantı için yapılmış pek çok araştırma mevcuttur. Özellikle demans ve alzheimer hastalığıyla ilgili çalışmalar yoğunluktadır. B12 düşüklüğünün hafızayı olumsuz etkilediği bilinmektedir.
B12 vitamininin, diyete bağlı olarak azalması ya da yaş aldıkça daha az emilmeye başlaması, eksikliğine sebep olabilmektedir. Bu nedenle özellikle ileri yaşlarda B12 takviyesine ihtiyaç duyulabilmektedir. Ancak gereğinden fazla alımının hafızaya olumlu etkisi olduğuna dair yeterli kanıt henüz yoktur (10).
B12 Eksikliği Baş Döndürür mü?
B12 vitamini kırmızı kan hücrelerinin oluşumuna yardım eder. Kırmızı kan hücreleri ise vücutta oksijen taşır. B12 düşüklüğü ise yeterli kırmızı kan hücrelerinin olmadığının göstergesidir. Böylece vücut yeterince oksijen elde edememiş olur. Vücut yeterince oksijen alamadığında ise “özellikle efor sarf edildiğinde nefes darlığı ve baş dönmesi hissedilebilir” (11). Baş dönmesi genelde B12 vitamin eksikliği tahmininde gözden kaçan bir neden olarak görülmektedir (12). Eğer baş dönmesi probleminiz varsa B12 vitaminine de baktırmanız önerilmektedir.
B12 Vitamini Değeri Kaç Olmalı?
Günlük olarak alınması gereken miktarı yaşa ve duruma göre değişmektedir. Buna göre bir yetişkinin günlük olarak tüketmesi gereken B12, 2,4 mcg (mikrogram) dir (13). Öte yandan kanda olması gereken miktar laboratuvarlara göre değişse de genelde “çoğu laboratuvar normalin altındaki serum veya plazma değerlerini 200 veya 250 pg/mL (148 veya 185 pmol/L) olarak tanımlar” (13). Yani eğer B12 vitamini değerleriniz 200 pg/ml’den az ise B12 eksikliği yaşıyor olabilirsiniz. Öte yandan üst sınırı ise genelde 701 ile 950 pg/mL arasında değişebilmektedir (14).
Vitamin B12 Ne Zaman İçilir?
Genel olarak B vitaminleri vücuda alınan besinleri enerjiye çevirmektedir. Bu nedenle B vitamini almak için günün en iyi zamanı uyandıktan sonraki aralıktır (15).Böylece uykuyu herhangi bir şekilde olumsuz etkilemez. Ancak sabahları başka ilaçlar da kullanıyorsanız, birbirleriyle etkileşime girip girmeyeceğini doktorunuzdan öğrenebilirsiniz.
B12 İğnesi Kaç Günde Bir Yapılır?
B12 iğnesinin süresi tedaviye göre değişmektedir. Kas içi dozlarının olağan sıklığı 7 ile 10 günde birdir, ardından değişen aralıklarla idame dozlar gelir (16). Onların süresini ise doktorunuz belirleyecektir. B12 eksikliğinin belirtileri kaybolana kadar size gerekli zaman aralığı önerilecektir. Ancak “vitamin alırken, vücudunuzun beslenme ihtiyaçlarını karşılama için uygun bir diyete uymak da önemlidir” (16).
B12 İğnesinin Yan Etkileri
Vitamin B12 eksikliğinin tedavi yöntemlerinden biri enjeksiyondur. Yaygın olarak kullanılan yöntemlerden biri olan B12 iğnesi güvenli sayılabilir. Genel olarak herhangi bir yan etki beklenmez. Ancak alerjik durumlarda nadir de olsa bazı yan etkiler gözlemlenebilir. Onlardan en yaygın olanları şunlardır:
- Baş ağrısı
- Deri döküntüsü
- Yüz kızarıklığı
- Ciltte kaşıntı
- Baş dönmesi
- İshal
- Kusma
- Yüksek kan basıncı
- Soğuk algınlığı belirtileri
- Anksiyete (17).
Hamilelikte B12 Eksikliği Nasıl Giderilir?
Hamilelikte B12 eksikliği yaşamamak için hamile kalmayı planlama aşamasında, B12 vitamini açısından zengin bir diyet ya da takviyeye başlanmalıdır. Yapılan araştırmalar hamilelikte B12 eksikliği sonucunda “spina bifida gibi nöral tüp kusurları olan bir çocuğa sahip olma olasılığının beş kat daha fazla olası olduğunu göstermektedir.” “Nöral tüp defektleri, beyni ve omuriliği etkileyen bir grup doğum kusurunu ifade eder. Kusurlar, kısmi felce neden olabilen spina bifida ve beyin ve kafatasının ciddi şekilde az gelişmiş olduğu ölümcül bir durum olan anensefali içerir” (18). Sonuç olarak, hamilelikte B12 vitamini, gelişmekte olan bebeğin beyin ve omurilik sağlığı açısından hayati derecede önemlidir. Bu nedenle eğer hamilelikte B12 eksikliği yaşanıyorsa, B12 vitamini yönünden zengin bir diyete başlamak ya da B12 takviyesi almak çözüm olabilmektedir. Bu anlamda sizin için en gerekli yöntemi doktorunuz belirleyecektir.
Bebeklerde B12 Eksikliği Nasıl Giderilir?
Dünya Sağlık Örgütü’nün sunduğu verilere göre “annenin B12 vitamini durumunun, anne sütündeki vitamin konsantrasyonlarını etkilediğine dair güçlü kanıtlar vardır” (19). Bebeklerde B12 vitamini eksikliği, önemli nörolojik, hematolojik ve gastrointestinal hastalıkların göstergeleri olabilmektedir. “B12 eksikliği olan bebekler genellikle normal doğarlar, ancak 4 ile 10 aylıkken gelişme geriliği, anoreksi ve megaloblastik anemiden kaynaklanan durumlar ortaya çıkabilmektedir” (20).
Bebeklerde B12 eksikliği nadiren görünmesine rağmen yine de takipte olmakta yarar vardır. Özellikle vegan beslenme biçimine sahip annelerin, hem kendi hem de bebeklerinin B12 vitaminini daha yakından gözlemlemelidir (21).
Kaliteli ve Orijinal Vitamin Takviyeleri Bikalite’de
B grubu vitaminler ve diğer takviye çeşitleri için ihtiyacınız olan kalite belgeli ürünler Takviye Edici Gıda Market’te!
Kaynakça:
- 9 Health Benefits of Vitamin B12, Based on Science
- Vitamin B12 - Consumer
- Vitamin B12: Health Benefits, Safety Information, Dosage, and More
- Vitamin B12 - Health Professional Fact Sheet
- Is Taking Vitamin D and B Complex Together Dangerous?
- Neurological symptoms of vitamin B12 deficiency: analysis of pediatric patients*
- Vitamin B12 or folate deficiency anaemia - Complications
- Vitamin B12 or folate deficiency anaemia - Symptoms
- Vitamin B12 Deficiency and Weight Gain — What to Know
- Brain Vitamins: Can Vitamins Boost Memory?
- 9 Signs and Symptoms of Vitamin B12 Deficiency
- 10 Surprising Facts About Dizziness and Vertigo
- Vitamin B12
- Vitamin B12 level Information
- The best time to take vitamins: Recommendations for different types
- How Long Does a Vitamin B12 Injection Last?
- Vitamin B12 Overdose: How Much Is Too Much?
- Birth Defects Linked to Low Vitamin B12
- Conclusions of a WHO Technical Consultation on folate and vitamin B deficiencies
- Vitamin B12 deficiency with intrinsic factor antibodies in an infant with poor growth and developmental delay
- Vitamin B12 Deficiency in Kids | For Better | US News
Uyarı Metni
