3 bölüm şeklinde sizlere sunduğumuz yazı dizimizin bu ikinci yazısında; cerrahi maske, filtreli maske, bez maske, N95 maske gibi maske çeşitleri ve kullanım alanlarına yönelik merak edilenleri bulabilirsiniz. Bikalite olarak, kaliteli ve orijinal ürünleri sizlere sunarken, ilgili alandaki uzman görüşlerini de size aktarıyor ve bilinçli tüketim için gerekli bilgi üretimine yardımcı oluyoruz.
Maske Çeşitleri
Bazı maskeler, Covid-19'un sağlık hizmetleri ortamlarının dışına yayılmasını durdurmaya yardımcı olmak açısından diğerlerinden daha iyidir.
Not: Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'nin (CDC) Ulusal Mesleki Güvenlik ve Sağlık Enstitüsü (NIOSH) tarafından onaylanan N95 maske tipleri, sağlık personeli için ayrılması gerektiğinden sağlık bakımı ortamlarının dışında kullanılmamalıdır.
(Bikalite notu: Bu bölümde bahsi geçen N95 maskeler için ifade edilen “genel kullanımda olmaması”na dair önermeler ABD’ye özgüdür. Covid-19’un yaygınlaşmasıyla beraber FFP2 / FFP3 / N95 tipi koruyucu maskelerin ülkemizde ve genel olarak dünyada üretimi artmıştır ve genel kullanıma sunulmuştur. Hatta Avusturya gibi bazı ülkeler N95 maske takmayı zorunlu kılmıştır.)
Tavsiye edilen:
- Tıbbi olmayan tek kullanımlık,
- Yüze düzgün oturan (yüzün yanlarında büyük boşluklar olmadan burun ve çene etrafına sıkıca oturur),
- Nefes alabilen kumaştan yapılmış (pamuk gibi),
- Sıkı dokunmuş kumaştan yapılmış (bir ışık kaynağına tutulduğunda ışığın geçmesine izin vermeyen kumaşlar),
- İki veya üç katmanlı,
- İç filtre cepli
maskeler olarak sıralanabilir.
Tavsiye edilmeyen:
- Yüze üzgün oturmayan (büyük boşluklar, çok gevşek veya çok sıkı),
- Nefes alması zor malzemelerden yapılan (plastik veya deri gibi),
- Gevşek dokunmuş kumaştan yapılmış veya örülmüş maskeler, yani ışığın geçmesine izin veren kumaşlar,
- Tek katmanlı,
- Ekshalasyon valfli veya havalandırmalı,
- Atkı veya kayak maskeleri
şeklinde sıralanabilir. Maske çeşitleri kullanım alanlarına göre doğru şekilde tercih edilmelidir.
Bez maske örneği.
a. Bez maske
Maske çeşitleri arasındaki bez maskelerde kullanılacak kumaşların özellikleri:
- Pamuk ve pamuk karışımları gibi sıkı dokunmuş olması,
- Nefes alıp vermeye uygun olması,
- İki veya üç kumaş katmanına sahip olması,
şeklinde belirtilebilir.
Kullanılması uygun olmayan kumaşlar:
- Gevşek dokunmuş kumaşlar,
- Nefes almada güçlük yaratan (plastik veya deri gibi) kumaşlar,
- Tek katmanlı kumaşlar.
CDC çeşitli bez maske malzemelerinin etkinliğini araştırmaktadır: (1)
Cerrahi maske örneği.
b. Tıbbi maskeler (Cerrahi maske veya tek kullanımlık yüz koruyucu olarak da anılır)
Cerrahi maskeler, yalnızca bir kez kullandıktan sonra atılması gerekenlerdir. Online / çevrimiçi olarak ve/veya büyük perakende mağazaları aracılığıyla satılırlar. Bunlar diğer tıbbi maskelerle aynı değildir. Maskenizin ıslanma veya kirlenme olasılığının yüksek olduğu durumlarda tek kullanımlık cerrahi maske kullanmayı tercih edebilirsiniz. Kumaş maskelerde olduğu gibi, tek kullanımlıklarda da büyük yan boşluklar olmamasına, yüzünüze tam oturduğuna, burnunuzu ve ağzınızı tamamen kapladığına emin olmalısınız. Maskeniz ıslanması veya kirlenmesi durumlarına karşı yanınızda ekstra tek kullanımlık maskeler bulundurmalısınız.
Filtrli maske örneği.
c. Ventilli / filtreli maske
Diğer maske çeşitleri içinde ventilli veya filtreli maske kullanımı önerilmez çünkü bu tip kullanımlar Covid-19'u başkalarına yaymanızı engellemeyebilir. Malzemedeki delik, solunum damlacıklarınızın kaçmasına ve başkalarına ulaşmasına izin verebilir. Bu tür maskelerin etkinliği üzerine araştırmalar devam etmektedir.
d. Şeffaf veya şeffaf plastik panelli bez maskeler
Şeffaf veya şeffaf plastik panelli bez maskeler;
- Sağır veya işitme güçlüğü çeken kişilerle,
- Küçük çocuklar veya okumayı öğrenen öğrencilerle,
- Yeni bir dil öğrenen öğrencilerle,
- Engelli insanlarla,
- Uygun sesleri çıkarmak için ağzın doğru şeklini görmesi gereken kişilerle (örneğin şarkı söylerken)
etkileşimde bulunanların kullanımı için alternatif bir türdür.
Bu tür bir koruyucu kullanıyorsanız;
- Rahat nefes alabileceğinize,
- Maskenin içinde fazla nem birikmemesine,
- Uyumadan önce çıkardığınıza (çünkü plastik kısım ağzınızın ve burnunuzun etrafında bir sızdırmazlık oluşturabilir ve nefes almayı zorlaştırabilir)
emin olunuz.
Kaynakça:
Bu yazı 18 Aralık 2020 tarihli Guidance for Wearing Masks yazısından çevrilmiştir.
1. Scientific Brief: Community Use of Cloth Masks to Control the Spread of SARS-CoV-2
