Koruyucu maske, kişisel koruyucu donanım olarak kullanılır ve filtreli maske, solunum maskesi, toz maskesi gibi farklı isimle anılır. Koruyucu maskeler; tozlu, kimyasal, partikül ağırlıklı ortamlarda çalışan kişilerin, ortam tozundan, kimyasalından ve sair etkilerinden korunması için kullanım alanlarına göre özel üretilir. Pandemi koşullarında solunum maskesi ürünleri başta sağlık çalışanları olmak üzere halkın virüs ve diğer mikroorganizmalardan korunmasında kullanılabilir. Halk arasında en bilinen çeşitleri N95 maske ve FFP3 maske olan koruyucu maskeler, valf barındırma durumlarına göre ventilli maske ve ventilsiz maske olarak ikiye ayrılır. Bu içeriğimizde solunum maskesi, ventilli maske ve ventilsiz maske ile ilgili detay veri sunarken, pandemi sürecinde bu maske çeşitleri ile ilgili yanlış tercihleri ve doğru kullanım bilgisini vermeye çalışacağız.
Solunum Maskesi veya Koruyucu Maske Nedir?
Kimyasal ortamlar için ayrı, tozlu ortamlar için ayrı, toz büyüklükleri için ayrı modeller bulunmaktadır. Bu ürünlerin temel amacı ise kişiyi ortamdan korumaktır. Ortamda bulunan toz, kimyasal ve benzeri maddelerden kişiyi korumayı amaçlar.
TS EN 149 standardına göre solunum koruyucu cihazlar olarak değerlendirilirler. Partikül filtreleme amacıyla kullanılırlar. Sadece ağzı ve burnu kapattıklarından yarım yüz maskesi olarak standartta isimlendirme yapılır. Kişisel koruyucu donanım olarak zehirli maddelerin, tozun, dumanın, aerosolün, zararlı parçacıkların, kimyasalların, mikroorganizmaların, polenlerin solunum yoluyla insan vücuduna girmesini engellemek amacıyla üretilirler.
Nonwoven kumaş (dokumasız) yapısındaki spunbond ve meltblown maske kumaşı kullanılarak 5-6 katlı olarak imal edilir;Meltblown kumaş, filtreli yapısıyla %80-99,97 arasında filtreleme yapabilir.
Bu ürünler Türkiye ve Avrupa standartlarında filtre seviyelerine göre;
- FFP1 maske (%80 filtrasyon)
- FFP2 maske (%94 filtrasyon)
- FFP3 maske (%99 filtrasyon)
olarak sınıflandırılır. FFP, Filtering Facepiece olarak bilinir, Türkçe’ye filtreleyen yüz parçası olarak çevrilebilir. Uluslararası literatürde respiratör olarak bu maskeler tanımlanır. Amerikan standartlarında ise;
- N95 maske (%95 filtrasyon)
- N99 maske (%99 filtrasyon)
- N100 maske (%99,97 filtrasyon)
olarak sınıflandırılır.
Uzmanlar, mikroorganizmalara karşı N99 / FFP3 maskelerin kullanımının uygun olduğunu belirtmektedir. Bu ürünlerin yokluğunda FFP2 / N95 maskeler kullanılabilir.
En iyi N95 Maske ve FFP3 Maske Çeşitleri
Türkiye ve Avrupa standartlarına uygun, filtrasyon oranı yüksek solunum maskesi çeşitleri bikalite.com’da.
Maske takılırken yüze tam oturması ve kenar boşluklarının minimum olması gerekmektedir. Solunum filtreli maske ürünleri ağza ve burna göre kalıplı olarak üretilerek yüze tam otururlar. Burun klipsi ve kafa/kulak bantları sayesinde maskenin sarkma yapmadan yüze tam oturması sağlanır. Ürün takılırken oluşabilecek boşluklar maskenin koruma oranını önemli ölçüde azaltır.
Ventil kelimesi valf anlamına gelir. Maske üzerinde bir valfin olması hava akışının kesilmesi veya kesilmemesi anlamını taşır. Ventilli ve ventilsiz maske ürünleri kullanılan dokusuz / nonwoven kumaş, burun klipsi, kulak / kafa bantları vesair aynı olarak üretilirler. Bantların kafaya baskı yapmaması istenir, ayarlanabilir türleri de mevcuttur. Sadece ventilli maske ürünlerinde ventilsizden ayrı olarak bir kapakçık bulunur.
Bazı ürünlerde içeriden dışarıya, dışarıdan da içeriye hava akışını daha fazla engellemek amacıyla sızdırmazlık bantları bulunabilir. Bu bantlar cilde temas ederek maskenin kaymasını engeller. Bu sayede ürünler beraber kullanılan gözlük ve siperliklerde buğu oluşumu en aza iner. Bu bantlar yoğun bedensel hareket gerektiren işlerde nem ve sıcaklık etkisine rağmen maskenin hareketini engellemek amacıyla kullanılır. Kullanılan sızdırmazlık malzemesinin ve maskenin en iç katmanının cildi tahriş etmeyecek ve yumuşak yapıda olması konforlu kullanım sağlar.
Bazı ürünler dış ortamdan aerosol, buhar, damlacık, sıvı sıçraması, hapşırma gibi sıvı kaynaklara karşı da koruma sağlar. Ürünün dış katmanının sıvı itici yapıda olması ve diğer katmanlarının yoğun kumaştan imal edilmiş olması bu özelliği oluşturur. Bu sayede tehlikeli sıvılara ve havada damlacık formda bulunabilecek mikroorganizmalara karşı ekstra korunma sağlanır. Enfeksiyonun yoğun olduğu bölgelerde genellikle bu ürünler tercih edilir.
Koruyucu maskeler; konik, katlı veya pek çok farklı biçimlere sahip olabilir. Maske kalıpları; maskenin taşınması ve kolay giyilip çıkarılmasını temel almakla birlikte, yapılan işin koşullarına göre farklılık gösterebilir. Yoğun efor sarfedilen kullanımlarda, nem ve sıcaklığın yüksek olduğu alanlarda maske içerisindeki hava miktarı önem kazanır. Yapılan iş solunumu güçleştiren bir iş ise maskenin iç hacminin geniş olması rahat kullanım sağlar.
Solunum maskesi kullanımı ile ilgili diğer önemli husus ise maskenin yüze tam olarak temas etmesidir. Bıyık ve sakal gibi yüze teması engelleyen yapılar korumada zafiyet oluşturur.
Ürünlerin kullanımda rahatlık sağlaması ve görünümünün estetik olması da önemlidir. Full ultrasonik maskeler yüksek basınç ve ses ile kaynak teknolojisiyle üretilirler. Maskenin birleşme noktaları dikişsiz olarak kaynak edilir. Dikiş kaynaklı iplikler oluşmaz.
Ürünlerin tercihinde kumaşın ve bantların alerjen içermemesi uzun süreli kullanımda oluşabilecek sağlık sorunlarının önüne geçer.
Bazı ürünlerde aktif karbon adı verilen bir filtre katmanı daha bulunur. Bu katman kullanım sırasında kötü kokuların engellenmesi, kaynak dumanının ve bazı hafif gazların tolere edilmesi amacıyla kullanılırlar. Filtre kumaşı içerisindeki kömür parçacıkları koku taneciklerini, aeresolleri ve bazı gazları emerek, nefes kalitesini artırır. Kimyasal gaz bulunan kaynak atölyeleri ve metal döküm atölyeleri gibi ortamlarda aktif karbon filtreli solunum maskesi kullanılır.
Gerek ventilsiz maske, gerekse ventilli maske çeşitleri solunum koruyucu filtreli maske olarak üretilirler. Kullanım alanına göre tercih edilirler. Bu ürünlerde EN 149 standardına göre maske içerisindeki karbondioksit miktarı test edilir. Bu standarda göre uygun maskeler tercih edilmelidir.
Koruyucu maske ürünleri R ve NR kodlarıyla işaretlenir. Bu işaretler ürünün yeniden kullanılabilirliğini ifade ederler. R kodu “Reusable-Tekrar Kullanılabilir” anlamına gelir. Genellikle hastalık alanlarında ve asbestli alanlarda tercih edilmezler. NR kodu “Not Reusable-Tek Kullanımlık” anlamına gelir. Enfeksiyon riski olan alanlarda tercih edilir.
D kodu, maskeler EN 149 standardına göre dolomit testine tabi tutulmuş ve başarılı olmuşsa kullanılır. 8 saatlik süre boyunca maskeler teste tabi tutulur ve bu süre sonunda maskenin hala kullanılabilir olması beklenir. Bu koda sahip maskeler 8 saat boyunca kullanılabilir.
Ventilli Maske Nedir?
Ventilli maske; rahat nefes verebilmek, maske kullanımında buğu oluşmasını önlemek ve kullanım rahatlığı için üzerinde kapakçık bulunan solunum maskesidir. Bu kapakçık maskenin ön tarafında, alt tarafında veya yan tarafında olabilir. Bu kapakçıktan dışarıdan alınan hava geçemez, dolayısıyla maskenin kapakçık dışında kalan filtreli bölümü filtreleme yapar ve kapakçık da hava geçirmediğinden koruma sağlanır. Ventilli solunum maskelerinde nefes verirken nefesin bir kısmı maskenin filtreli kumaşında filtre edilirken büyük kısmı kapakçık açılarak dışarıya filtre edilmeden verilir. Bu sayede nefes vermede maskenin oluşturacağı direnç ventilsiz maske çeşitlerine kıyasla daha az olacağından bedensel efor harcanan işlerde tercih edilir.
Dışarıya verilen hava filtrelenmediği için genellikle hastalıkla ilişkili durumlarda kullanılmazlar. Hastane ortamlarında enfeksiyon yayma riski ve hastaların bağışıklık sisteminin zayıf olabilmesi sebebiyle kullanılmazlar. Ameliyathane, yoğun bakım üniteleri ve kemoterapi üniteleri gibi alanlarda hastaların kişilerden bulaşabilecek enfeksiyonlardan ciddi sağlık sorunu yaşayabileceği alanlarda kullanımı uygun değildir.
Tozlu ve dumanlı ortamlarda, metal ve kaynak atölyelerinde, sıcaklığın yüksek ve tozun fazla olduğu kullanım alanlarında nefes vermedeki kolaylığı sayesinde tercih edilirler. Verilen nefesin sıcak olması ve dışarıya kapakçıklardan salınması sonucu buğu ve nem ventilsiz maskelere nazaran daha az oluşur. Isı transferi de daha kolay olduğundan, sıcaklığın yüksek olduğu ortamlarda tercih edilirler.
Ventilsiz Maske Nedir?
Ventilli maskelerin aksine kapakçık veya valf bulunmayan koruyucu maskelere ventilsiz maske denir. Nefes vermede ve kullanımda sorun oluşturabilirler. Fakat salgın dönemlerinde hastalığın yayılmasının önüne geçebilmek için tercih edilirler. Filtreleme kapasiteleri aynı sınıftaki ventilli maske ile aynıdır.
Sağlık, veterinerlik ve riskli kimyasal alanlarda tercih edilirler. Valf bulunmaması sebebiyle valften oluşabilecek kaçak sorunları bu ürünlerde görülmez. Ayrıca dışarı verilen havanın filtrelenmesi sebebiyle enfeksiyon ortamlarında, ameliyathanelerde ve yoğun bakım ünitelerinde tercih edilirler.
Kaliteli Ventilli Maske Markaları
Ventilli Maske ve Ventilsiz Maske Karşılaştırması
Ventilli maskelerin ağırlıklı olarak tek yönlü, ventilsiz maskelerin ise çift yönlü koruma sağladığını söyleyebiliriz. Ventilsiz maskelerde hem alınan hem verilen hava filtrelenir. Bu sayede dışarıdan gelebilecek hastalıklara karşı koruma sağlanıldığı gibi, hasta ve/veya hastalık taşıyıcı kişilerden dış ortama enfeksiyon bulaşmasının da önüne geçilir.
Koruyucu maskeler profesyonel iş alanlarında kullanılmak için üretilirler. Hastane ortamında ve/veya salgın ortamında kalabalık yerlerde kullanılması gereken koruyucu maske ürünlerinin ventilsiz olmasına dikkat etmek gerekir. Dünya Sağlık Örgütü başta olmak üzere birçok ulusal ve uluslararası kurum bu tür ventilli maskelerin kullanılmaması gerektiğini belirten açıklamalar yapmıştır. (1 ,2, 3, 4, 5)
Ventilli maskeler sadece kullanıcısını korurken, ventilsiz maskeler hem kullanıcıyı hem çevresindeki kişileri korur. Ventilli maskenin sadece ventil olmayan kısmı verilen nefesin temizlenerek dışarıya çıkmasına olanak sağlarken, ventilsiz maskeler verilen nefesin çok büyük kısmını temizler. Öksürük, hapşırık ve aksırık gibi durumlarda çevreye damlacık dağılmasının büyük oranda önüne geçer. Çünkü ventilsiz maskelerde verilen nefesin basıncı ile açılan filtreler bulunmaz.
Ventilli maskeler ventilsiz maskelere göre daha rahat nefes alıp vermeyi sağlar ve daha az nem birikmesine sebep olarak kullanıcıyı rahatsız etmez.
Karbon filtreli maske olarak adlandırılan maskelerde ise maske kumaşının arasında aktif karbon bulunur. Aktif karbon filtre içerisinden geçmeye çalışan parçacıkları yakalar.
Ventilsiz ve Ventilli Maske Fiyatları
Ventilli maske fiyatları, ventilsiz maske fiyatlarına göre daha yüksektir. Bunun sebebi ventilli maskelerin üretiminde ek bir parça ve ek bir uygulama gerektirmesidir. Bunun dışında piyasada N95 maske veya FFP3 maske diye satılan, standart koruyucu maske fiyatlarına göre daha ucuz olan sahte veya belgesiz ürünler bulunmaktadır. Özellikle sağlık söz konusu olduğunda ürünün niteliği, kalitesi bağıl olarak fiyat avantajı olmasından çok daha önemlidir. Bu noktada Bikalite olarak fiyattan ziyade ürünün kalite belgelerine, ruhsatlı üretilmiş olmasına, ürünün ve üretici firmanın diğer kalite standartlarına uygunluğuna, ürünün orijinalliğine dikkat edilmesi gerektiğini düşünüyoruz.
Kendinizin ve sevdiklerinizin pandemiden korunmasını üst seviyede sağlayacak kaliteli, belgeli ve orijinal ürünlerimiz için Korona Market bölümünü ziyaret ediniz.
Kaliteli, Belgeli ve Orijinal Ürünler bikalite.com’da
Aldığınız üründe aklınız kalmasın! Kalite belgeli, orijinal ürünleri sizler için seçiyoruz.
Kaynakça:
