COVID-19’un hayatımıza girmesinden itibaren, korunmadaki ana koruyucu ekipman olan cerrahi maske ile ilgili farklı mecralarda birçok farklı bilgiye rastlamak mümkün. Her ne kadar bu alanda ulusal veya uluslararası düzeyde uzman kuruluşlar (Dünya Sağlık Örgütü, Tabipler Birliği, hastalık kontrol ve önleme merkezleri, vb) bilimsel bilgi üretmeye veya toplumu yönlendirmeye çalışsada; yalan, yanlış ve hurafeleri içeren spekülatif bilgi üretimi kimi zaman genel ortamda çok daha hakim olabiliyor veya hakim olmasa da kafa karıştırabiliyor. Toplumsal sağlığımızı etkileyen bu duruma; bilimsel taraftan katkı koymak, hurafelerin etkisini azaltmak adına; sizler için bu yazımızda maske ile ilgili doğru bilinen yanlışları ele almaya çalıştık.
2021 yılı itibariyle dünya çapında ve ülkemizde aşılama işlemleri başlamış olsa da aşılamanın birçok ülkede ne zaman tamamlanacağı belli değil. Dünya çapında 152 milyondan fazla insan bu bulaşıcı hastalığa yakalandı, 3 milyondan fazla ölüm gerçekleşti. Ülkemizde ise yazının yazıldığı tarih itibariyle 5 milyona yakın pozitif vaka sayısı ve 40 binden fazla ölüm sayısı resmi listelere girdi (1). En azından toplumsal bağışıklık kazanana kadar maske zorunluluğunun devam edeceği ve kullanımının önemini koruyacağı düşünüldüğünde, bu konuda doğru bilginin hayat kurtaracağı kanaatindeyiz.
Kanı: Yıkanabilir Maske veya Bez Maske Kalın Olunca Daha Çok Korur
Gerçek: Hayır, maskenin kalın veya daha çok katmanlı olması daha çok koruduğu anlamına gelmemektedir.
Öncelikler tarihsel olarak bakacak olursak bez veya yıkanabilir maske kullanımı COVID-19 salgını sürecinde ortaya çıkan bir durum değil.
- Sağlık çalışanları geçmişte difteri hastalığından korumak için de kumaş maskeler kullandı.
- 1918 İspanyol grip salgını sırasında yine bez maske kullanıldı.
- Gazlı bez maskeler 1920–1921 arasında yaşanan ikinci Mançurya veba salgını sırasında ve 1924'te Los Angeles'taki veba salgını sırasında kullanıldı.
- Yine 1930'lar ve 1940'larda, kendilerini tüberkülozdan korumak için sağlık çalışanları gazlı bez ve kumaş maske kullandı.
Bez maske takan sağlık çalışanları arasında enfeksiyon oranları bir seviyeye kadar düştü. Fakat 20. yüzyılın ortalarında tek kullanımlık maske çeşitleri geliştirildikten ve daha iyi koruma sağladığı tespit edildikten sonra bez maske kullanım oranı azaldı. (2)
2015 yılında bez maskelerin verimliliğini tıbbi maskelerin verimliliği ile karşılaştırmak için Vietnam'daki sağlık çalışanları arasında kontrollü bir deney yapıldı. Deneyde, kumaş maske kullananlar arasında enfeksiyonun, cerrahi maske kullananlara göre tutarlı bir şekilde yükseldiği gözlendi. (2)
Başka bir araştırmada, Missouri S&T'den (Missouri University of Science and Technology) bir araştırma ekibi, partikül boyutunu ve konsantrasyonunu kullanarak çeşitli kumaş ve malzemeleri test etti. Daha sonra, her malzemenin birden çok katmanının "filtrasyon verimliliğini" birkaç nanometreden 400 nanometreye kadar değişen farklı aerosol (*) parçacık boyutlarıyla karşılaştırdılar. Araştırma sonunda aşağıdaki sonuçlara ulaştılar:
- 600 ilmekli çift katmanlı yastık kılıfından %22 oranında filtreleme sağladı.
- 600 iplikli 4 katmanlı yastık kılıfı neredeyse %60 oranında filtreleme sağladı.
- Filtrelenmiş kalın yün iplik çift katmanlı bir fular %21 oranında filtreleme sağladı.
- Kalın yün ipliği 4 katmanlı eşarp % 48,8 oranında filtreleme sağladı.
- %100 pamuklu çift katmanlı bir bandana, yalnızca % 18,2 filtreleme sağladı.
- Yüzde yüz pamuklu 4 katmanlı bandana sadece % 19,5 filtreleme sağladı. (3)
Araştırma, katman sayısının fazla olmasının tek başına yeterli olmadığını göstermiştir. Katman sayısına ek ve çok daha belirleyici olarak; kullanılan iplik, ilmek sıklığı ve ek bileşen maddelerin koruyuculuğu artırdığı ortaya çıkmıştır. (Günümüzdeki cerrahi maskeler bu veriler ışığında; 3 katmanlı olarak ve spunbond-meltblown-spunbond (SMS) yapısında non-wowen kumaş kullanılarak üretilmektedir.)
Başka bir araştırma ise bizlere şöyle bir sonuç veriyor:
“∼10 nm ile ∼6 μm arasındaki (aerosol bazlı virüs aktarımı için) anlamlı boyut aralığındaki partikülleri filtrelemede bez maskeleri olarak kullanım için yaygın olarak bulunan çeşitli kumaşların filtrasyon verimliliklerini ölçtük ve filtrasyon verimliliği verilerini şu şekilde sunduk: Pamuk, doğal ipek ve şifonun; sıkı bir dokumaya sahip olmaları koşuluyla, 10 nm ila 6,0 μm aralığının tamamında tipik olarak %50'nin üzerinde iyi bir koruma sağlayabileceğini gördük." (4)
Yine bu araştırma sonucunda katmanlardan daha çok ürün içeriğinin, iplik dokuma sıklığının ve ek bileşenlerin kullanımının gibi durumların son derece önemli olduğu bilgisi ortaya çıkmıştır.
Cerrahi maskeler, ülkemizde Türk Standartları Enstitüsü tarafından TS EN 14683+AC:2019 Tıbbi Yüz Maskeleri – Gereklilikler ve Deney Yöntemleri Test Standardı’nı sağlamalıdır. Standart en az %95 filtre yeteneği şartını koşulmaktadır. Bunun için de maskenin non-woven yani dokusuz kumaş kullanılarak imal edilmesi ve gözeneklerinin küçük olması gerekir. (Detay bilgi için bakınız: Kaliteli Maske Nasıl Anlaşılır?)
Arzın yoğunlaşmasıyla, salt kar hedefiyle üretimlerini maske imalatı alanına kaydıran birçok tekstil üreticisi tarafından standartlara uygun olmayan bez ürünler piyasaya sürülmüş durumda. Halkın ekonomik kısıtlarına oynayarak yıkanabilir maske olarak pazarlanan bu maskelerin coronavirüs salgınına karşı ne kadar etkili olacağı belli değil. Coronavirus çapının 0,14 mikron ve üzerinde olduğu düşünüldüğünde, bez maske çeşitlerinin istisnai durumlar, örnekler dışında koronavirüs salgınına karşı korumada düşük seviyede etkili oldukları söylenebilir.
Bikalite olarak, kendinizin ve sediklerinizin sağlığı için standartlara uygun olmayan bez maske dahil hiçbir ürünü kullanmamanızı tavsiye ediyoruz.
Kanı: Cerrahi Maskeler Maskeyi Takanı Korur
Gerçek: Hayır cerrahi maskeler aslolarak karşımızdaki kişiyi korur
Cerrahi maske, kullanıcının ağzı ve burnu ile yakın çevredeki mikroplar arasında fiziksel bir kalkan oluşturan yüze rahat oturan, tek kullanımlık maskelerdir.
Tıbbi cihaz yönetmeliğine tabidir ve tıbbi cihaz olarak değerlendirilerek üretilir. Bunun anlamı tıbbi alanda veya amaçla kullanıldığıdır. Tıbbi cihaz, ilgili TS EN ISO 13485 standardında “bir hastalığın etkisinin azaltılmasında, yayılmasının önlenmesinde, tanısında, tedavisinde kullanılan cihaz” olarak tanımlanmıştır. Cerrahi maske bu açıdan incelendiğinde hastalığın yayılmasını önleme amacı taşıdığından tıbbi bir cihazdır. Asıl amacı hasta olduğu varsayılan maskeyi takan kişinin hastalığı dış ortama yaymamasıdır.
Hastalığın yayılmasını engellemeye destek olmanın yanında kişiyi de hastalık bulaşma riskine karşı korumayı hedefler ancak bu ikincil önemdedir. Tasarımı ve imalatı bu koşullar göz önünde bulundurularak yapılır. Virüs, bakteri ve mantar gibi enfeksiyon oluşturabilen mikroorganizmaları ve bu mikroorganizmaları içerebilecek ağızdaki damlacıkların hava yoluyla dış ortama geçerken filtrelenmesini amaçlar.
Minnesota Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Araştırma Merkezi'nde araştırmacı olan Lisa Brosseau, birçok cerrahi maskenin kâğıttan yapıldığını, ancak bazılarının polipropilenden yapıldığını söylüyor. Bilim insanları cerrahi maskelerin, enfekte bir kişi tarafından yayılan solunum damlacıklarını büyük çoğunlukla bloke edebileceğini söylüyor. Fakat sonuç olarak cerrahi maskelerin hiçbiri, tam koruma olarak kabul edilebilecek yeterli filtre performansı ve yüze oturma özelliklerine sahip değiller. (5)
CUI'nin (Controlled Unclassified Information) test ettiği bir cerrahi maskenin, küçük partiküllerin yaklaşık %30'unu bloke ettiği tespit edildi. Buna göre cerrahi maske büyük partikül damlacıklarını bloke etmede etkili olabiliyor. Fakat yüz maskesi tasarımı gereği havadaki öksürük, hapşırma veya bazı tıbbi prosedürlerle bulaşabilecek çok küçük partikülleri bloke etmekte zayıf kalıyor. Cerrahi maskelerin ayrıca, kumaş yüzeyi ile yüzünüz arasındaki gevşek uyum nedeniyle mikroplardan ve bakterilerden tam koruma konusunda etkili olduğu söylenemez. Ek olarak tek kullanımlık maskelerin sıklıkla da değiştirilmesi gerekmektedir. Cerrahi maskeler temelde karşımızdakini korumak için tasarlanmıştır.(6)
Türkiye’de cerrahi ürün üretiminde uluslararası standartlara uyum sağlayarak yapılan üretimlerde dahi koruyuculuk seviyeleri belirli bir düzeyi aşamamışken; kaçak ve merdiven altı ürün üretimleri hız kesmeden devam etmektedir. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı; Ocak ayında yaptığı açıklamasında 17 marka/model için önleyici tedbir alındığını, 43 marka için de idari süreç başlatıldığı basın açıklamasında dile getiriyor. Bu ürünlerle ilgili gerekli görülmesi halinde piyasa arzının yasaklanması ve bertaraf edilmesi gibi işlemler uygulanacağını belirtiyor. Ayrıca, 14 marka için de test işlemlerinin devam ettiğini, sürecin ardından güvensiz ürünlerin, GÜBİS / Güvensiz Ürün Bilgi Sistemi’ne dahil edileceğini belirtiyor. (7)
Ülkemizde de uygunsuz ve güvensiz birçok ürün bulunurken, ulusal veya uluslararası kalite standartları çerçevesinde üretilmiş cerrahi maske kullanımının önemi anlaşılmaktadır.
En Güvenilir Maske Markaları Bikalite’de
Uluslararası standartlara uygun, CE Belgeli cerrahi maske ve solunum maskesi çeşitleri bikalite.com’da.
Güvenilir Cerrahi Maske Çeşitlerimiz Güvenilir N95 Maske Çeşitlerimiz
Kanı: Cerrahi Maske Virüslere Karşı Korur
Gerçek: Hayır, cerrahi maske filtre testleri bakteriler göz önüne alınarak yapılır.
Cerrahi maske testleri, bakteri boyutları göz önüne alınarak 3 mikron ve üzerindeki çapa sahip parçacıklarla yapılırlar. Bu sebepten bakteri kaynaklı salgınlarda etkinlik düzeyi virüs kaynaklı salgınlara göre daha yüksektir. Ancak virüslerin filtrelenmesinde etkisiz olduğu anlamı çıkarılamaz. Koronavirüs özelinde düşünüldüğünde 0,14 mikron ve üzerindeki çapa sahip olan bu tür; ortamda genel olarak damlacık içerisinde, koloni halinde veya başka moleküllere tutunarak hareket ettiği için, virüsün cerrahi maskelerde de filtrasyonu mümkündür. Teknik otoriteler pandemi koşullarında genel kullanımda cerrahi maskelerin kullanımını, ancak riskin yüksek olduğu ortamlarda FFP2 maske (diğer adıyla N95 maske) veya FFP3 maske gibi koruyucu maske çeşitlerinin kullanımını tavsiye ederler. Çünkü FFP2, FFP3 gibi solunum maskesi çeşitleri 0,3 mikron ile test edilir ve bu maskelerin filtrasyon gücü cerrahi maskelere oranla daha yüksektir.
Kanı: Koruyuculuk İçin Çift Maske Takmak Şarttır
Gerçek: Hayır, kaliteli bir maske takmak, kalitesiz çift cerrahi maske takmaktan daha iyidir
Houston Metodist Hastanesi, Sistem Enfeksiyonu Önleme ve Kontrol Direktörü Firas Zabaneh ile yapılan bir röportajda, Zabaneh çift maske takmanın mantığının daha fazla filtreleme katmanı eklemek olduğunu söylüyor. Zabaneh röportajında, bu yöntemle filtrasyon verimliliğinin arttığını ve böylece maskelerden daha az partikülün nüfuz ettiği aktarıyor ancak, çift maske takmanın insanlara yanlış bir güvenlik duygusu verebileceği konusunda da uyarıda bulunuyor. (8)
Bir kişi üst üste iki düşük kaliteli maske takıyorsa çok etkili olmayabilir. Ek olarak, doğru şekilde takılmazsa burunda kenarlarda veya yanak kenarlarındaki boşluklardan hava ile birebir teması söz konusu ise, çift maske takmak, sızıntıya izin vererek riski arttıracaktır. Kaliteli ve standartlara uygun tek bir maskeyi yüze tam oturacak şekilde kullanmanın size daha fazla koruma sağlayacağını unutmayınız.
Ayrıca maskenin filtreleme özelliğinin yanında nefes alınabilirliği de önemlidir. Çift maske takma durumda nefes almayı olumsuz etkilediğinden solunum sorunları ortaya çıkabilir.
Yüksek Koruyuculukta Maskeler bikalite.com’da
Çift maske değil iyi maske, sizi korur. En iyi maske markaları için...
Kanı: Ventilli Maske, Ventilsiz Maskeye Göre Daha Koruyucudur
Gerçek: Hayır, ventilli maske kişiyi dışarıdan gelecek partiküllere karşı korurken, sizin nefesinizi herhangi bir filtreleme olmadan dışarıya vermektedir.
Temelde ventilli maskelerin üretim amacı dışardan gelen partikülleri (toz, duman, virüs) solunum yoluna ulaşmasını engellemektir. Fakat dışarıya verilen hava filtre edilmeden kapakçıktan dışarıya çıkar. Bu kullanan kişiyi güvende tutarken, dışarıya süzülmeden verilen nefes eğer enfeksiyon içeriyorsa salgının yayılmasına sebep olabilir. (9)
Harvard Medical School'da Doç. Dr. Ali Raja, "Virüs, hiçbir filtreleme sunmayan ventilli maskelerden bulaşabilir" diyor ve ekliyor “Tek yönlü ventilli maske, yalnızca onu takan kişiyi koruyacak, o kişinin etrafındaki kişileri soludukları virüs parçacıklarına potansiyel maruziyetten koruyamayacaktır.”. Raja bunlara ek olarak, ventilli maskenin “çevrelerindeki insanlara sahte bir güvenlik hissi vereceğini” dile getiriyor. (10)
Sonuç olarak bu maskeler siz korusa da çevrenizdeki insanların sağlığını riske atmaktadır. Yayılımı azaltmak için nefesinizi doğrudan dışarıya veren ventilli maskelerden kaçının ve ventilsiz maske tercih edin.
Ventilsiz Maske Satın Al
Kanı: 3 Kat Spunbond Maske Koruyuculuk Açısından Yeterlidir
Gerçek: 3 Kat spunbond maske koruyuculuk açısından yeterli değildir.
Tıbbi maskelerde genel olarak spunbond kumaş ve meltblown kumaş kullanılmaktadır. Spunbond maske kumaşı %100 polipropilen ham maddeden elde edilmiştir. Diğer kumaşlardan farkı dokusuz (**) olarak tanımlan bir tekstil kumaş türüdür. Spunbond kumaş gözenek çapı, kumaş yoğunluğu ve gramajına göre değişebilmekle beraber genellikle 3 mikron ve üzerindedir.
Meltblown (eriyik üfleme) ise bir polimer eriyiğinin yüksek hızlı üfleme gazı ile çevrili küçük nozullardan çıkarıldığı bir mikro ve nanofiber üretim yöntemidir. (11) %100 Polipropilen (PP) malzemeden üretilen meltblown kumaş, 10 gramdan 500 grama kadar imal edilebilir.
Gözenek çapı kumaş yoğunluğu ve gramajına göre değişebilmekle beraber, meltblown kumaşın 0,5 mikron çapına kadar üretimi mümkündür.
Aynı gramaj ve yoğunluktaki kumaşlar kıyaslandığında meltblown maske kumaşının spunbond maske kumaşına göre filtre yeteneğinin daha yüksektir. Genellikle olarak meltblown kumaşa filtreli maske kumaşı da denilmektedir. Konuyla ilgili Adana Eczacı Odası Başkanı, virüsü tutabilen doğru maskenin ortasında meltblowni filtre olması gerektiğini belirterek, "Bu filtreye sahip 3 katmanlı cerrahi maskelerin yüzde 95'e kadar koruyucu” özelliği olduğunu aktarmıştır. (12)
Kanı: 4, 5 ve 6 Katlı Maske Daha Sağlıklıdır
Gerçek: Hayır, koruyan şey maskenin filtreleme oranıdır, kalitesiz katların koruyuculuk açısında size yararı olmayacaktır
Talebin fazlalığı sektöre yeni ve genelde medikal cihaz üretimi geçmişi olmayan girmesine sebep oluyor. Pastadan daha çok pay almak için bu üreticiler inovasyon adı altında standartlara uygunluğu şüpheli ürünleri piyasaya sürebiliyor. Bunun bir örneği olarak da son dönemde 4, 5 veya 6 katlı maske reklamlarını bilboardlarda ve reklamlarda görüyoruz.
Sadece ticari amaç güdülerek pazarlama stratejisi olarak, daha fazla katmanın daha fazla koruyuculuk sağlayacağı algısı oluşturulmaya çalışılıyor. Testleri, koruyuculuk oranları belli olmayan bu 5 - 6 katlı maske ürünlerinin sağlığımıza etkileri ise genel olarak bilinmiyor.
Yazımızın içerisinde de birçok araştırmada ve deneylerde böyle bir durumun söz konusu olmadığına değindik.
Maskelerin daha fazla katmanlı olması size psikolojik olarak bir güvenlik algısı yaratmaktadır. Fakat burada dikkat edilmesi gereken nokta maskenin filtreleme yeteneği ve nefes alınabilirliğidir. Burada nefes alabilirlik genellikle göz ardı edilmekle beraber çok önemli bir faktördür. Maskenin yüksek düzeyde filtreleme sağlaması, kullanan kişinin dış ortamdan gelen partiküllere karşı ve de kullanan kişiden dış ortama salınan partiküllere karşı kişiyi ve toplumu güvene alarak çift yönlü koruma sağlayan bir özelliğidir. Bunun yanında kullanıcının sağlığı için de nefes alınabilirliği sağlaması gerekmektedir. Kullanıcının herhangi bir solunum yolu sorunu olması durumunda (astım vs), bu maskelerin büyük riskler yaratabileceği unutulmamalıdır. Bu ürünlerin gerekli test sonuçları görülmeden tercih edilmesi risk oluşturabilir.
Maskelerimizi seçerken üreticinin ulusal ve uluslararası standartlara uygun bir şekilde üretim sağladığını kontrol etmemiz çok önemlidir. Birçok üretici bu sektör hızlı bir geçiş yaptı ve uygunsuz üretimler çok fazla artış gösterdi. Bu durum halk sağlığını tehdit ediyor. Uygunsuz üretilen ürünler kişilere psikolojik olarak korunuyorum algısı oluşturuyor fakat hem maskenin düşük filtreleme özelliği hem de doğru kullanımı noktasındaki eksiklik korumayı sadece psikolojik sınırlarda tutabiliyor ve aslında salgının yayılmasında önemli bir rol oynayabiliyor.
Maskelerimizi seçerken üretim yerleri ve gerekli kalite aşamalarından geçtiğini kontrol etmemiz bu süreçte elzemdir. Standart koşullarını karşılamayan 5, 6, 7 veya daha fazla katlı bir ürün, korumada yetersizlik sunabileceğinin yanında sağlık riskleri de oluşturabilmektedir. Onun yerine kaliteli bir adet cerrahi maske kullanıcıya ve topluma daha fazla koruyuculuk sağlayacaktır. Ürün seçimlerini bu perspektiften yapmanız size, ailenize ve topluma daha fazla koruma sağlayacaktır.
Kanı: Kalabalık Ortamda Kullanılmamışsa Cerrahi Maskeyi Bir Gün veya Daha Fazla Kullanabiliriz
Gerçek: Hayır, cerrahi maskeler sıklıkla değiştirilmelidir
Dünya Sağlık Örgütü’nün açıkladığı verilere göre Koronavirüs;
- plastik ve paslanmaz çelikte 72 saate
- kartonda 24 saate
- bakırda 4 saate kadar
canlı ve bulaşıcı olarak kalmaktadır. Ayrıca havada ise 3 saate kadar asılı kalabilmektedir. (13, 14)
Bu sonuçlardan hareketle, yürüdüğünüz yollarda veya bulunduğunuz ortamda daha önceden Covid-19 taşıyan bir kişinin orada olup olmadığınızı bilinmesi mümkün değildir. Maskenizi sıklıkla değiştirmemeniz veya ellerinizi değişim yaptıktan sonra dezenfekte etmemeniz sonucu enfeksiyon riski artacaktır. Havada az bir süre yaşayan Covid 19 maske üzerinde daha uzun yaşayabilir. Gün içerisinde maskenizi kullanırken çıkarttığınızda ve geri taktığınızda virüs maskenizde olacaktır. Bu süreçte ellerinizi dezenfekte etmeden ağız, burun ve gözünüzle temas etmeniz, mikroorganizmaları doğrudan solunum yolunuza taşımanızı sağlayacaktır.
Ayrıca maske kullanım sürecinde kullanılan kumaş sürekli sıcak buhara yani nefesimize maruz kaldığı için kullanım süresinde gözenek çapı büyüyecektir. Bunun sonucunda filtreleme yeteneği zamanla azalacaktır.
Bu sebepten maskeleri sürekli değiştirilmeli, değiştirirken dezenfeksiyon kurallarına uymalıyız.
Kanı: Pahalı Maske İyidir, Ucuz Maske Kötüdür
Gerçek: Uygun maske veya pahalı maske olması, maskenin kaliteli yada kalitesiz olduğu anlamına gelmemektedir
Öncelikli olarak değerlendirmemiz gereken şey, pahalı bir ürünün kaliteli olduğu düşüncesidir. Kalite tek başına pahalı anlamına gelmez. Bir ürünün kalitesinden söz ediyorsak, o ürünün yeterlilik ve uygunluğundan söz ediyoruz demektir. Bir ürünün standartlara uygun üretimi, testlerden başarılı bir şekilde geçmesi, üretim tesisinin yeterliliği ve hijyeni ile paketleme koşulları ürünün kalitesini belirler.
Standartlara uygun olarak üretilen, standardize üretimini belgeleyen, belgelerini akredite kuruluşlardan alan, testlerini yapan ürünler ve üreticiler iyidir veya kalitelidir diyebiliriz. Ürünün piyasa fiyatını ise bu etkenlerle beraber firmanın marka değeri ve fiyat politikası belirler. Standartlara uygun olmayan ancak emsallerine nazaran pahalı olan bir çok ürün bulunabildiği gibi; standartlara uygun olup rakiplerine göre uygun fiyatlı olan ürünler de mevcuttur.
Maske konusunda da yukarıdaki tanımlar geçerlidir. En kaliteli maske veya en iyi maske standartlara göre üretilen maskedir.
Bikalite’de olarak; ürün tercihinde bulunurken, ürünün test raporlarını, üreticinin kalite alt yapısını ve yasal koşullara uygunluğunu inceleyerek yol alıyoruz. Bikalite kalite politikasına uygun ürünleri, fiyat algısına bakmadan sisteme dahil ediyoruz.
(*) Bir katının veya bir sıvının gaz ortamı içerisinde dağılmasıdır.
(**) non-woven: örülmemiş, dokuma işlemi yapılmamış veya keçemsi
Kaliteli Cerrahi Maske ve N95 Maske Çeşitleri
Kaynakça:
- Template:COVID-19 pandemic data
- Effectiveness of Cloth Masks for Protection Against Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2
- Can Fabric Face Mask Provide Protection from Virus?
- Aerosol Filtration Efficiency of Common Fabrics Used in Respiratory Cloth Masks
- The Three C’s of Face Masking
- A User's Guide To Masks: What's Best At Protecting Others (And Yourself)
- 41 marka ve model maske için "güvensiz" tespiti yapıldı
- Are 2 Masks Better Than 1 at Preventing COVID-19 Spread? What to Know
- Coronavirus (COVID-19) Information for Employees and Patients
- A Certain Type of N95 Mask May Do More Harm Than Good
- https://en.wikipedia.org/wiki/Melt_blowing
- '3 katmanlı cerrahi maske kullanılmalı, nano maskeler yasaklanmalı'
- COVID-19 and food safety: guidance for food businesses
- Explained: How long can coronavirus ‘live’ in air, and on steel?
