Yazımızda, çocukların maske kullanımı, çocuk maskesi tercihi, maske alternatifleri gibi çeşitli sorulara dönük önermeler yapılmıştır. Bikalite olarak, kaliteli ve orijinal ürünleri sizlere sunarken, ilgili alandaki uzman görüşlerini de size aktarıyor ve bilinçli tüketim için gerekli bilgi üretimine yardımcı oluyoruz.
Çocuklar Maske Takmalı mı?
Dünya Sağlık Örgütü - DSÖ (World Health Organization - WHO), insanların öncelikle kendi yaşadıkları bölgedeki yetkililerin tavsiyelerine uymalarını önerir. DSÖ tarafından bir araya getirilen uluslararası ve multidisiplinler uzman grubu, çocuklarda COVID-19 hastalığı ve bulaşmasına ilişkin kanıtları ve çocuklar tarafından maskelerin kullanımına ilişkin mevcut sınırlı bulguları gözden geçirdi.
Bu bulgular ve çocukların psikososyal ihtiyaçları ve gelişimlerindeki önemli noktalara dayanarak, DSÖ ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (United Nations International Children's Emergency Fund) - UNICEF şunları tavsiye etmektedir:
5 yaş ve altı çocukların maske takması zorunlu olmamalıdır. Bu, çocuğun güvenliğine, genel ilgisine ve asgari yardımla maskeyi uygun şekilde kullanma kapasitesine dayanmaktadır.
DSÖ ve UNICEF, 6-11 yaş arası çocuklar için çocuk maskesi kullanma kararının aşağıdaki faktörlere dayandırılması gerektiğini belirtmektedir:
- Çocuğun ikamet ettiği bölgede bulaşın yaygın olup olmadığı,
- Çocuğun güvenli ve uygun şekilde maske kullanma becerisi,
- Maskelere erişimin yanı sıra belirli ortamlarda (okullar ve çocuk bakımı hizmetleri gibi) maskelerin yıkanması ve değiştirilmesi, (*)
- Yetişkin gözetiminde ve çocuğa maskelerin nasıl güvenli bir şekilde takılıp çıkarılacağına dair talimatlar,
- Öğretmenler, ebeveynler, bakıcılar ve/veya sağlık personelleri ile istişare halinde çocuk maskesi takmanın öğrenme ve psikososyal gelişim üzerindeki potansiyel etkisi,
- Çocuğun, ciddi bir hastalığa yakalanma riski yüksek yaşlılarla ve diğer temel sağlık sorunları olanlarla olan özel ortamları ve etkileşimleri
DSÖ ve UNICEF, 12 yaş ve üstü çocukların yetişkinlerle aynı koşullarda, özellikle başkalarından en az 1 metre mesafeyi garanti edemediklerinde ve bölgede yaygın bulaş olduğunda, çocuk maskesi takmalarını tavsiye etmektedir.
Maske türleri, nasıl seçileceği ve nasıl takılacağı hakkında daha fazla bilgiyi burada bulabilirsiniz: (1)
5 Yaş ve Altı Çocukların Maske Takabileceği veya Takmasının Gerekli Olabileceği Durumlar Var mı?
Genel olarak, 5 yaş ve altındaki çocukların maske takması gerekmemektedir. Bu tavsiye, çocuğun güvenliğine, sağlığına ve asgari yardımla maskeyi uygun şekilde kullanma kapasitesine dayanmaktadır. 5 yaş ve altı çocukların maske takması konusunda uygulanan yerel kurallar veya hasta olan birine fiziksel olarak yakın bulunmak zorunda olduğu durumlarda uygulanan özel kurallar bulunabilir. Bu durumlarda, çocuk maskeyi takıyorsa, maskenin güvenli kullanımını denetlemek için bir ebeveyn veya başka bir vasinin doğrudan görüş alanı içinde olmalıdır.
Gelişimsel Engelli Çocuklar Maske Takmalı mı?
Gelişimsel bozuklukları, engelleri veya diğer özel sağlık sorunları olan çocuklar için yaşlarından bağımsız olarak maske kullanımı zorunlu olmamalı ve çocuğun ebeveyni, velisi, eğitimcisi ve/veya tıbbi sağlayıcısı tarafından durum değerlendirmesi yapılıp çocuk maskesi konusunda karar verilmelidir. Her durumda, maskeyi tolere etmekte güçlük çeken ciddi bilişsel veya solunum bozukluğu olan çocukların çocuk maskesi takması gerekmemektedir.
Sağlık Sorunları Olan veya Bağışıklık Sistemini Tehlikeye Atan Tıbbi Bir Durumu Bulunan Çocuklar Maske Takmalı mı?
Kistik fibroz veya kanser gibi sağlık sorunları olan çocuklar, doktorlarına danıştıktan sonra maske takmalıdır. Maske, maskeyi takan kişiye koruma sağlar ve başkalarına bulaşmasını önler. Kendilerini daha ciddi hastalık riskine sokan temel sağlık sorunları olan herkes için maske kullanımı tavsiye edilir.
Çocuklar Ne Tür Maske Takmalı?
Genel olarak sağlığı iyi olan çocuklar tıbbi olmayan veya kumaş maske takabilirler. Bu, virüs kaynağının kontrolü sağlar. Yani virüs bulaşan ve enfekte olduklarının farkında olmayan çocukların virüsü başkalarına bulaştırmasını önler. Maskeyi temin eden yetişkin, maskenin doğru boyutta olduğundan ve çocuğun burnunu, ağzını ve çenesini yeterince örttüğünde emin olmalıdır. ((*) Bikalite Notu: Bu yazı Ağustos 2020’de yayınlanmış olup cerrahi maske erişiminin sınırlı olabileceği koşullara özeldir. Şu an ülkemizde daha yüksek koruyulucuğu olan çocuk cerrahi maskesi temini ile ilgili bir sorun yaşanmamakta olup bu önerme geçerliliğini yitirmiştir.)
Kistik fibroz, kanser veya immünosupresyon gibi altta yatan sağlık sorunları olan çocuklar, doktorlarına danışarak cerrahi çocuk maskesi takmalıdır. Tıbbi maske, virüsün yayılmasını kontrol eder ve kullanıcıya Covid-19'dan ciddi şekilde hasta olma riski daha yüksek olan herkes için önerilir.
Çocuklar Maskeyi Nasıl Takmalı?
Çocuklar, maske takarken yetişkinlerle aynı ilkelere uymalıdır.
- Maskeyi takmadan önce alkol bazlı bir el dezenfektanı kullanıyorsanız en az 20 saniye veya sabun ve su kullanıyorsanız en az 40 saniye ellerinizi temizlemelisiniz.
- Maskenin burnu, ağzı ve çeneyi kapatacak boyutta olduğundan emin olun.
- Çocuklara maskenin önüne dokunmamak ve çenenin altına veya ağzına çekmemek de dahil olmak üzere maskeyi nasıl düzgün takacakları öğretilmelidir.
- Maskeyi bir torba veya kapta saklamalı ve maskeyi başkalarıyla paylaşmamalıdırlar.
Bir maskenin nasıl takılacağına, çıkarılacağına ve bakımının nasıl yapılacağına ilişkin videolar ve daha fazla bilgi için: (1)
Çocuklar Evde Maske Takmalı mı?
Covid-19 semptomları olan her çocuk, tolere edebildikleri sürece cerrahi maske takmalıdır. Çocuk izole edilmeli ve semptomlar hafif olsa bile kendini iyi hissetmemeye başlar başlamaz tıbbi tavsiye alınmalıdır. Evde hasta çocuğun 1 metre yakınına gelen aile üyeleri / bakıcılar da maske takmalıdır.
Hasta olan veya Covid-19'a neden olan virüs testi pozitif çıkan bir aile üyesi, mümkünse herkesten izole edilmelidir. Çocuk, evde hasta kişinin 1 metre yakınına gelirse/geliyorsa, hem yetişkin hem de çocuk bu süre içinde tıbbi maske takmalıdır.
Öğretmenler veya Çocuklarla Çalışan Diğer Yetişkinler Maske Takmalı mı?
Yaygın bulaş olan bölgelerde, 60 yaşın altındaki ve genel olarak sağlığı iyi olan tüm yetişkinler, diğerlerinden en az 1 metre mesafeyi garanti edemediklerinde maskelerini takmalıdır. Bu, özellikle birbirleriyle yakın teması olan çocuklarla çalışan yetişkinler için önemlidir.
60 yaş ve üstü yetişkinler veya kalp hastalığı, diyabet veya akciğer kanseri gibi sağlık sorunları olan yetişkinler; Covid-19'dan ciddi şekilde hastalanma riskleri nedeniyle tıbbi maske takmalıdır.
Bir maskenin nasıl takılacağına, çıkarılacağına ve bakımının nasıl yapılacağına ilişkin videolar dahil ve fazla bilgiyi burada bulabilirsiniz: (1)
Çocuklar Spor Yaparken veya Fiziksel Aktivite Yaparken Çocuk Maskesi Takmalı mı?
Çocuklar spor yaparken veya oyun alanında koşmak, zıplamak veya oynamak gibi fiziksel aktiviteler yaparken nefes almalarından ödün vermemek için çocuk maskesi takmamalıdır. Çocuklar için bu etkinlikleri düzenlerken, diğer tüm kritik halk sağlığı önlemlerini uygulamak önemlidir:
- diğer çocuklardan en az 1 metre uzakta olmak,
- birlikte oynayan çocukların sayısını sınırlamak,
- el dezenfektanlarına kolay erişim sağlamak ve bunların kullanımını teşvik etmek.
Maskelerin Yüz Siperlikleri Gibi Alternatifleri Var mı?
COVID-19 bağlamında bazı çocuklar; öğretmenin ağızlarını görmesi gereken konuşma sınıflarında bulunmak gibi özel durumlara veya engelliliklere sahip olmaları sebebiyle çocuk maskesi takamayabilir. Bu durumlarda yüz siperlikleri, maskelere bir alternatif olarak düşünülebilir; ancak bunlar virüsün başkalarına bulaşmasını engelleyen eşdeğer korumayı sağlamazlar.
Yüz siperi kullanmaya karar verilirse, siperlik;
- yüzün tamamını kaplamalı,
- yüzün yanlarını sarmalı
- çene altına kadar uzanmalıdır.
Kırıp gözlere veya yüze zarar verebilecek yaralanmalardan kaçınmak için siperliği giyerken dikkatli olunmalıdır.
Bikalite Notu: Çocuklarınızın sağlığını korumak için kaliteli maske kullanılmasını öneriyoruz. Çocuk Maskesi kategorimizden ürünlerimizi keşfedebilirsiniz.
Kaynakça:
Bu yazı 21 Ağustos 2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü'nün resmi web sitesinde Coronavirus disease (COVID-19): Children and masks başlıklı yazısından çevrilmiştir.
1.Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public: When and how to use masks
