A vitaminin bir formu olan beta karoten (beta carotene), bitkilerde bulunur, sebze ve meyvelerin turuncu rengi almasını sağlar. İnsanlarda ise karaciğerde depolanarak, gerekli durumlarda vücut tarafından A vitaminine dönüştürülür. Antioksidan yapısı sayesinde vücuda zararlı yapılarla savaşabilen beta karoten, insan vücudu için birden fazla faydaya da sahiptir. Özellikle kanser karşıtı bir yapı olarak da bilinirken, karaciğer yağlanmasını da önler. Bu sebeple, insan vücudu için oldukça önemli bir yer tutar. Özellikle, havuç gibi turuncu renge sahip sebze ve meyvelerde bolca bulunan beta carotene , düzenli bir diyet uygulanması durumunda takviye gıda alım ihtiyacını ortadan kaldırabilir. Bilinçsiz bir şekilde alınması durumunda ise, beta karoten fazlalığı A vitamini zehirlenmesi gibi rahatsızlıklara sebep olabilir. Bu nedenle, besinler yoluyla vücudun ihtiyacını karşılamak en doğrusu olacaktır (1, 2). Bu yazımızda, ‘’Beta karoten nedir ve ne işe yarar, faydaları nelerdir?’’ sorularını yanıtlamaya çalışacağız. İyi okumalar.
Beta Karoten Nedir?
Özellikle turuncu sebze ve meyvelerde bulunan beta karoten, serbest radikaller adı verilen kararsız moleküllerin etkisiz hale gelmesini sağlayan A vitaminin bir formudur. Yüksek orandaki serbest radikallerin sebep olduğu ve birçok kronik rahatsızlığın başı olan oksidatif stresin oluşturulmasını engeller. Karaciğerde depolanan beta karoten, ihtiyaç olunması durumunda vücut tarafından dönüştürülerek, vücudun A vitamini ihtiyacının bir kısmını karşılayabilir. Böylece, A vitamini eksikliğinin önlenmesine yardımcı olur.
Birçok faydasının olması sebebiyle, vücut sağlığı açısından da beta karoten oldukça önemlidir. Ancak vücudun ihtiyacından fazla derecede alınması durumunda, vücut renginde değişim görülebilmektir. Ek olarak, bilinçsiz bir şekilde beta karoten takviyesi almak zehirlenmelere yol açabilir. Bu sebeple, tüketmeden önce bir hekim tavsiyesi mutlaka alınmalıdır (1, 2).
Beta Karoten Faydaları
Vücut için antioksidan görevi sayesinde, oksidatif stresin neden olabileceği kronik rahatsızlıklar, bazı kanser türleri, kalp rahatsızlığı ve Alzheimer gibi rahatsızlıkların oluşmasını engelleyebilir. Bağışıklık sisteminin güçlenmesinde de yardımcı olabilirken cilt ve göz sağlığı için de anahtar rol oynayabilir. Yeteri kadar alınması durumunda tüm vücut sağlığı için büyük faydalara sahip olabilir (2, 3).
A Vitamini ve Beta Karoten Bağışıklık Sistemini Güçlendirir mi?
A vitamini vücudun bağışıklık sistemi için oldukça önemli bir yer tutar. Bu sebeple, bir A vitamini formu olan beta karoten de bir o kadar bağışıklık sistemi için büyük rol oynar. Özellikle, vücudun bağışıklık sisteminin zorlandığı durumlarda ortaya çıkan beta karoten, antioksidan yapısı sayesinde antikorların toksinlere ve yabancı maddelere karşı daha hazırlıklı olmasını sağlar. Bundan dolayı, Vitamin A ve beta carotene açısından yüksek değerlere sahip olan besinler tüketmek hem sağlığınızı korumada hem de bağışıklık sisteminizin daha güçlü kalmasında yardımcı olacaktır (4, 5).
Yaşlanma Etkilerini Azaltır mı? Hücre Yenilenmesini Artırır mı?
Güçlü antioksidan özelliğiyle cilt için zararlı olabilen güneş ışınlarından cilt sağlığının korumasına, deride yaşlanma hızının azalmasında da yardımcı olur. Hücre yenilenmesinde de rol alan beta carotene, bu sayede deri hücrelerinin daha hızlı yenilenmesini sağlar. (2, 3, 6).
Damar Sertliği ve Kalp Krizi Riskini Azaltır mı?
Karaciğerde depolanan bir yapı olan beta karoten, karaciğer yağlanmasının önüne geçer ve yüksek kolesterolü engeller. Bu sebeple, yüksek kolesterolün neden olabileceği kalp krizi gibi kalp rahatsızlıklarının önüne geçer. Kolesterolün etkisini azaltması sayesinde, damar tıkanıklığı ve damar sertliği gibi damar yolu rahatsızlıklarının da önlenmesinde yardımcı olur. Beta karoten içeren besinler tüketmek kalp ve damar yolu rahatsızlıklarının önlenmesini sağlayabilir ve kalp krizi riskini azaltabilir (2, 3, 7).
Beta Karoten Kanser Türlerine Karşı Etkili midir?
Antioksidan odaklı diyetlerin kanser hücrelerinin gelişmesini engellemesinin yanı sıra, vücudun diğer rahatsızlıklara karşı daha hazırlıklı olmasında da yardımcı olduğu görülmüştür. Sahip olduğu antioksidanlar sayesinde, beta carotene kanser hücrelerinin gelişmesini engellemekte iyi iş çıkarıyor diyebiliriz. Özellikle göğüs ve pankreas kanserlerine karşı etkilerini daha yoğun gösterebilirken, diğer kanser türlerinin önlenmesi için de beta karoten tüketimi oldukça önemlidir. Öte yandan, sigara ve tütün ürünleri kullanan bireylerde beta carotene alımı akciğer kanserinin oluşumunda rol oynayabilir. Bu sebeple, tütün ürünleri kullananların beta karoten içeren besinler tüketirken daha dikkatli olması önerilir (2, 3, 8).
Beta Karoten İyi Bir Antioksidandır
Gerekli durumlarda A vitaminine dönüşebilen bir yapıya sahip olması sebebiyle antioksidan özellikler göstermesi ile ünlüdür. Vücudun zararlı maddelere karşı korunmasında da büyük rol oynarken birçok kanser türünün de gelişmesini engeller. Ek olarak, bu yapısı sayesinde bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlar ve vücudun hastalıklara karşı daha hazırlıklı olmasında yardımcı olur (2, 3, 9).
Bikalite Takviye Gıda Çeşitleri
Beta karoten ve diğer takviye edici gıdalarda kullanılan ürünün güvenli olması oldukça önemli bir husustur. Bikalite’de, ürünlere ve üretici firmalara ait olan belgeler hassasiyetle incelenir, yalnızca kalite kriterlerine uygun ve orjinal ürünler beğeninize sunulur. Bikalite’deki destek gıdaların doğru kullanılması durumunda sizin ve sevdiklerinizin günlük ihtiyaçlarınızı karşılar ve daha sağlıklı olmanızı sağlar. İhtiyacınız durumunda Bikalite’den güvenle takviye edici gıdaları temin edebilirsiniz.
Kaynakça:
- Beta Carotene
- Benefits of Beta Carotene and How to Get It
- Health Benefits of Beta Carotene
- Carotenoid Action on the Immune Response
- Role of Carotenoids in The Immune Response
- Discovering The Link Between Nutrition and Skin Aging
- Beta-carotene and Risk of Coronary Heart Disease
- Effectiveness of Beta-carotene in Cancer
- Beta-carotene and Other Carotenoids as Antioxidants