Bal, arılar tarafından çiçeklerden toplanıp birkaç işlemden geçerek son adresi petekler olan oldukça besleyici bir besindir. Kolay kolay bozulmayan bir gıda olan bal, yıllardır birçok insan tarafından kullanılan bir besin haline gelmiştir. Toplandığı çiçeğe göre renginde ve tadında farklılıklar gösterebilen balın birçok çeşidi mevcuttur ve kokularında dahi farklılıklara sahip olabilirler. Öte yandan, sahip olduğu besin değerleri sayesinde farklı bal çeşitlerinin tüketimi yaygındır (1). Bu yazımızda, yaygın olarak tüketilen bal çeşitleri , özellikleri ve onların faydalarından bahsedeceğiz. İyi okumalar.
Kestane Balı
Adından da belli olduğu gibi kestane balının ham maddesi kestane ağaçlarıdır. İşçi arılar bu balın yapımında sadece kestane ağaçlarını kullanırlar ve bu sebeple tadı ve kokusu diğer ballardan daha farklıdır. Özellikle kalsiyum ve mineral açısından oldukça yüksek değerlere sahip olan kestane balı birçok birey tarafından kullanılır (2).
Kestane Balının Özellikleri
Kestane balı, diğer ballardan oldukça farklıdır. Özellikle tat olarak acımsı bir tat uyandıran kestane balı, renk olarak da diğer ballardan farklı olarak kahverengine yakın bir tona sahiptir. Ek olarak, kestane balı diğer ballara göre daha yoğun bir kıvama sahiptir. Fruktoz oranı glikoz oranından fazla olması sebebiyle de kristalleşmesi daha zordur. Böylece, kestane balının bozulması daha uzun bir süre alabilir (2).
Kestane Balının Faydaları
Kestane balı uzun yıllardır birçok rahatsızlığın çaresi olarak görüldü diyebiliriz. Sahip olduğu besleyici değerler sayesinde de bunu kanıtlar nitelikte. Faydaları sayesinde popülerliği artan kestane balının yaygın olarak bilinen faydaları ise şunlardır;
- Enerji Verir: Kestane balı oldukça yüksek seviyede fruktoza sahiptir. Fruktoz ise vücut için bir enerji deposu görevi görür. Bu sebeple, kestane balı kullanmak kişinin daha enerjik ve zinde hissetmesini sağlayabilir.
- Yaşlanma Karşıtıdır: Kestane balı sahip olduğu antioksidanlar sayesinde yaşlanmanın sebep olabileceği kırışıklıkları önler. Bu sayede, cildiniz daha genç bir görünüm yakalayabilir.
- Bağışıklık Sistemini Güçlendirir: Kestane balı sahip olduğu diğer besleyici değerler sayesinde bağışıklık sisteminin güçlenmesinde de önemli rol oynayabilir. Düzenli kullanımı durumunda hastalıklara karşı daha dayanıklı ve hazır olabilirsiniz.
- Kemik ve Kas Yapısını Güçlendirir: Kestane balı, kalsiyum ve mineral açısından oldukça yüksek değerlere sahiptir. Bu sebeple, özellikle kemik yapısının güçlü olmasında anahtar rol oynayabilir. Ek olarak,içerisinde bulundurduğu B ve C vitaminleri sayesinde de kan dolaşımını artırır ve kas yapısının güçlenmesini sağlar.
- Göz Sağlığını Korur: Kestane balı besleyici yapısı sayesinde, göz sağlığı için de oldukça faydalı diyebiliriz. Özellikle, katarakt gibi sonradan oluşabilen göz sorunlarının oluşma riskini azaltır (2).
Anzer Balı
Anzer balı, Doğu Karadeniz bölgesinde bulunan Anzer platosunda üretilir. Sınırlı miktarda üretilen Anzer balı, sahip olduğu faydalar ile bilinir. İçerdiği polifenolik maddelerin çeşitliliği sayesinde, Anzer balı tıbbi dalda da faydalı bir ürün olarak kendine yer bulmuştur (3). Popülerliğin artması sebebiyle, Anzer balı fiyatı bir merak konusu olsa da sınırlı miktarlarda üretilmesi sebebiyle gerçek Anzer balını bulmak oldukça zordur.
Anzer Balı Özellikleri
Anzer balı da kestane balı gibi bir takım karakteristik farklılıklara sahiptir. Özellikle tat ve koku olarak daha yoğun olabilen Anzer balının tüketimi de oldukça yaygındır. Diğer ballarla karşılaştırıldığında, Anzer balı fenolik bileşiklerin hem sayı olarak hem de çeşitlilik olarak diğer ballara göre daha fazladır. Bu sebeple, anzer balı faydaları daha çeşitli olarak da karşımıza çıkabilir (3, 4).
Anzer Balı Faydaları
Anzer balının fenolik çeşitlilik ve sayısal olarak diğer ballara göre daha yüksek değerlere sahip olduğundan bahsetmiştik. Bu sebeple, Anzer balının faydası da oldukça merak edilen bir konu olarak karşımıza çıkıyor diyebiliriz. Anzer balının en bilinen faydaları ise şöyle:
- Mide Ülserini Engeller: Anzer balı sahip olduğu değerler sayesinde mide ve çevre birimlerinin daha verimli çalışmasına yardımcı olabilir. Oldukça yaygın olan mide rahatsızlıklarından biri olan ülseri düzenli bir Anzer balı kullanımı sayesinde önleyebilirsiniz.
- Bademcik İltihabını Önler: Anzer balı her ne kadar bağışıklık sistemiyle doğrudan bir bağlantı kurmasa da bademcik iltihabını önleyerek hastalıklara yakalanma riskini azaltabilir.
- Yaraların İyileşmesini Sağlar: Anzer balı cilt için de faydalıdır. Özellikle yaraların iyileşmesinde sık sık kullanılan Anzer balı, yaraların dış temasa daha kapalı olmasını sağlar ve enfeksiyonu önleyebilir (3).
Çam Balı
Çam özünden elde edilen Çam balı sahip olduğu hoş tadıyla bilinir. Hoş tadı sayesinde, kimi zaman sofra şekeri yerine dahi tercih edilebilen Çam balı, birçok faydayı da içinde barındırır. Antioksidan yapısı sayesinde, ciltte oluşabilecek iltihaplanmaları önleyebilir. Bağışıklık sisteminin güçlenmesinde de yardımcı olabilen Çam balı, romatizmal rahatsızlıklar için kullanılan bir tedavi yöntemi de olabilir (4, 5).
Sahip olduğu besleyici değerler sayesinde de başka rahatsızlıklar için de bir ilaç görevi görebilen Çam balı, tadının verdiği kolaylık sayesinde de tüketim açısından oldukça kolay bir şekilde tüketilebilir (5).
Çiçek Balı
Diğer ballara göre daha açık bir renge sahip olan çiçek balı, en çok süzme halde bulunur. Ulaşılması daha kolay olan çiçek balı, günlük hayatta en fazla tüketilen ballardan biridir. Tüketimi de oldukça kolay olması sebebiyle kahvaltıların vazgeçilmezi olan bir bal diyebiliriz. Çiçek balı B12, kalsiyum ve demir açısından yüksek besin değerlerine sahiptir. B sebeple, özellikle kemik sağlığı için faydalı olabilir.
Günlük gıdalarla karıştırılabilen çiçek balı, ılık karışımlar ile boğaz ağrısına ve enfeksiyonuna iyi gelebilir. Bu sebeple, çiçek balının karışımlarıyla kullanımına uygun diyebiliriz. Bu karışımlarla birlikte tatlı ihtiyacınızı da karşılayabilirsiniz (6, 7).
Lavanta Balı
Lavanta balı adından da belli olduğu gibi işçi arıların lavanta bitkisinden ürettiği bir bal türüdür. Koyu altın bir renge sahip olan lavanta balı çok tatlı olmamasıyla birlikte hafif ekşi bir tada sahiptir. Fenolik asitler sayesinde cilt rahatsızlıklarını önlemekte iyi iş çıkarabilen lavanta balı, hormonal olarak da libido artırıcı etkisi bulunmaktadır. Ek olarak, damar yollarındaki kolesterol ve aterosklerotik duvarlarının oluşmasını engeller ve kolesterol rahatsızlığının önlenmesinde yardımcı olur (6).
Kekik Balı
Şeffaf yani daha hafif bir tada sahip olan kekik balı genellikle kırsal bölgelerde yetişir. Açık rengiyle de diğer ballara göre daha farklı bir renge sahiptir. Sigara gibi akciğere zarar veren maddelerin temizlenmesinde yardımcı olabilen kekik balı, zatürre ve astım gibi rahatsızlıklara iyi gelmesiyle meşhurdur (6).
Kafkas Balı
Kafkas balı da diğer ballar gibi birçok yerde yetişen bir baldır. Süzme hali de bulunan kafkas balı, boğaz ve mide ağrıları için oldukça faydalıdır. Özellikle, öksürük gibi kişinin günlük hayatını olumsuz etkileyen durumların ortadan kaldırılmasında anahtar rol oynayabilir (6).
Propolisli Balın Faydaları
Bal ve propolis biyoaktif bileşikler açısından oldukça zengindir. İki ürünün karışımı ise alınan besin değerlerinin artmasına sebep olur. Böylece, iki ürününde faydaları görülebilir. Propolis balı kullanımı boğaz rahatsızlıkları başta olmak üzere vücudun neredeyse her yerinde faydalarını gösterebilir. Gerekli olan günlük şeker ihtiyacınızı bu karışım ile karşılamak da sağlığınız için daha faydalı olabilir (7).
Polenli Balın Faydaları
Polen balı da propolisli bal gibi bir karışım olarak yer alan bir üründür. Bu iki ürünün birlikte kullanımı daha faydalı olabileceği gibi yanlış kullanımı sonucu alerjik semptomlar gösterebilir. Bu sebeple, bu karışımı vücudun ihtiyacı kadar tüketmek en doğrusu olacaktır (8).
En İyi Bal Çeşitleri Bikalite’de
Bal ve diğer arı ürünlerinde kullanılan ürünün güvenli olması oldukça önemli bir husustur. Bikalite’de, ürünlere ve üretici firmalara ait olan belgeler hassasiyetle incelenir, yalnızca kalite kriterlerine uygun ve orjinal ürünler beğeninize sunulur. Bikalite’deki bal ve diğer arı ürünleri doğru kullanıldığında sizin ve sevdiklerinizin günlük ihtiyaçlarınızı karşılar ve daha sağlıklı olmanızı sağlar. Bikalite’den gönül rahatlığıyla alışverişlerinizi yapabilirsiniz.
Kaynakça:
- Honey
- Investigation Of Some Properties Of Chestnut Honey Produced In Black Sea Region Of Turkey
- Türkiye'nin Karadeniz Bölgesinden Anzer Balının Fenolik Bileşimi ve Antioksidan Özellikleri
- Anzer Balı
- Pine Honey
- Bal ve Diğer Arı Ürünlerinin Bazı Özellikleri ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri
- Honey, Propolis, and Royal Jelly: A Comprehensive Review of Their Biological Actions and Health Benefits